نگاهی به احادیث درباره دل بستن به دنیا

مجموعه: احادیث و سخنان بزرگان

نگاهی به احادیث درباره دل بستن به دنیا

دل بستن به دنیا در نگاهی از احادیث:

در اسلام، دل بستن به دنیا به معنای اولیه خود، علاقه زیاد به موارد مادی و زمینی است که در آن زندگی می‌کنیم. این علاقه زیاد به دنیا و موارد جسمی و مادی، باعث می‌شود که از مسیر راه راست دینی خارج شویم و به سمت گناه و معصیت کشیده شویم.

در قرآن کریم و احادیث نیز به شدت به این موضوع اشاره شده است و از مردم خواسته شده است که به دنبال مسیر راه راست دینی باشند و دل خود را به موارد آسمانی بسته و به دنیا علاقه‌ای نداشته باشند.

در ادامه، به برخی از احادیث درباره دل بستن به دنیا پرداخته خواهد شد.

احادیث درباره دلبستگی به دنیا

در قرآن آیه های بسیاری درباره ی دل بستگی به دنیا آمده است. همچنین احادیثی از ائمه درباره ی دلبستگی به دنیا آورده شده است.

سوره ی انعام آیه ی 32 : «وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلاَّ لَعِبٌ وَ لَهْوٌ...؛ زندگی دنیا چیزی جز بازی و سرگرمی نیست.»

سوره ی حدید آیه ی 20 : «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَینَکمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ...؛ بدانید زندگی دنیا فقط بازی و سرگرمی و تجمّل پرستی و فخرفروشی در میان شما و افزون طلبی در اموال و فرزندان است»

حدیث دل بستن به دنیا

نخستین چیزی که با آن عصیان و نافرمانی خدا شد شش چیز بود: دنیاپرستی، حب ریاست، علاقه به غذا (شکم پرستی)، محبت (افراطی) زنان، پرخوابی و علاقه به راحتی و تن پروری».

«مَنْ أَحَبَّ هذِهِ الدُّنْيَا أَضَرَّ اللَّهُ عَلَيْهِ مَا فِي قَلْبِهِ مِنَ الْإِيمَانِ»

یعنی: «هر کس به این دنیا علاقه‌مند باشد، خدا آنچه از ایمان در قلبش دارد را به ضرر می‌کشاند.»

این حدیث از نزدیک‌ترین و معروف‌ترین احادیثی است که درباره دل بستن به دنیا ذکر شده است. این حدیث بیان می‌کند که عشق به دنیا، باعث کاهش ایمان در قلب فرد خواهد شد و خداوند نیز برای این افراد، مشکلات و مصیبت‌هایی در نظر دارد.

«الدُّنْيَا سَجْنُ الْمُؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْكَافِرِ»

یعنی: «دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است.»

این حدیث بیان می‌کند که برای مؤمنان، دنیامحدوده‌ای است که آنها را در برابر آزمایشات دینی و اخلاقی قرار می‌دهد و آنها را به سمت دنیاوی و مادی کشانده و از راه راست دینی فراری می‌دهد. به عبارت دیگر، دنیا برای مؤمنان چالش‌هایی را به همراه دارد و اگر در مقابل آنها مقاومت نشان ندهند، ممکن است باعث نارضایتی خداوند شوند.

«مَنْ تَرَكَ شَيْئًا لِلَّهِ عَوَّضَهُ اللَّهُ خَيْرًا مِنْهُ»

یعنی: «هر کسی که برای خداوند چیزی را رها کند، خداوند برایش از همان چیز بهتری را جایگزین می‌کند.»

این حدیث بیان می‌کند که اگر فردی دل خود را به دنیا نبسته و برای خداوند چیزی را رها کند، خداوند موجبات بهتری را برای او فراهم می‌کند. به عبارت دیگر، اگر فرد به دنبال رضایت خداوند باشد و از موارد دنیوی دست بردارد، خداوند برایش بهترین و بزرگترین نعمت‌ها را فراهم می‌کند.

«مَنْ عَمِلَ بِالْآخِرَةِ وَ تَرَكَ الدُّنْيَا كَفَاهُ اللَّهُ مِنْهَا وَ مَنْ عَمِلَ بِالدُّنْيَا وَ تَرَكَ الآخِرَةَ لَمْ يُكَفَّهُ اللَّهُ مِنَ الدُّنْيَا وَ هُوَ فِيهَا مُسْتَحِقٌّ»

یعنی: «هر کس به سوی آخرت عمل کند و از دنیا دست بردارد، خداوند به او از دنیا کفایت می‌کند. اما هر کس به سوی دنیا عمل کند و از آخرت دست بردارد، خداوند از دنیا به اندازه مستحقاتش به او عطا می‌کند.»

فيما أوصى آدمُ إلى شِيثٍ عليهما السلام : لا تَركَنُوا إلى الدنيا الفانيَةِ ، فإنّي رَكَنتُ إلى الجنّةِ الباقيَةِ فما صَحِبَ .حديث لي و اُخِْرجْتُ مِنها .حديث

از وصيت آدم عليه السلام به فرزندش شيث عليه السلام است كه : به دنياى فانى دل مبنديد؛ زيرا من به بهشت جاويدان دل بستم، اما با من وفا نكرد و از آن بيرون رانده شدم.

احادیثی از ائمه درباره دل بستن به دنیا

حضرت محمد (ص) فرمودند: 

«اکبر الکبائر حب الدنیا؛ بزرگترین گناهان، دنیاپرستی است»!

رسول خدا صلی الله علیه و آله:

أجمِلوا فِی طَلَبِ الدُّنیا فَإنَّ کُلًّا مَیسَرٌ لما خُلقَ لَه؛

در طلب دنیا معتدل باشید و حرص نزنید ، زیرا به هر کس هر چه قسمت اوست می رسد.

امام على عليه السلام :

حُبُّ الدُّنيا يُفسِدُ العَقلَ وَ يُصِمُّ القَلبَ عَن سَماعِ الحِكمَةِ وَ يوجِبُ اَليمَ العِقابِ؛

دل بستگى به دنيا، عقل را فاسد مى ‏كند، قلب را از شنيدن حكمت ناتوان مى ‏سازد و باعث عذاب دردناك مى ‏شود.

امام علی (ع) می فرمایند : 

«ان الدنیا لمفسدة الدین و مسلبة الیقین؛ دنیاپرستی دین انسان را بر باد می دهد و ایمان و یقین او را می گیرد».

امام على عليه السلام :

رَدعُ النَّفسِ عَن زَخارِفِ الدُّنيا ثَمَرَةُ العَقلِ؛

دورى از تجمّلات دنيا ميوه عقل است.

امام علی بن ابیطالب (ع) می خوانیم، فرمودند: 

«ارفِضِ الدنيا ، فإنّ حُبَّ الدنيا يُعمِي و يُصِمُّ و يُبكِمُ و يُذِلُّ الرِّقابَ؛ دنیاپرستی را ترک کن چرا که حب دنیا چشم را کور و گوش را کر و زبان را لال می کند و گردنها را به ذلت می کشاند»!

امام صادق (ع) :

إن كانتِ الدنيا فانيَةً فالطُّمأنينَةُ إلَيها لِما ذا؟!

اگر دنيا فناپذير است، پس دل خوش كردن به آن چرا؟

امام صادق‌ (ع) :‌

عن أَبی عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِالدُّنْيَا تَعَلَّقَ مِنْهَا بِثَلَاثِ خِصَالٍ هَمٍّ لَا يَفْنَى وَ أَمَلٍ لَا يُدْرَكُ وَ رَجَاءٍ لَا يُنَالُ.

امام صادق‌ (ع) فرمود:‌ هرکس دلش وابسته دنیا شد، به سه ویژگی دچار می شود:‌ اندوهی که پایان نمی یابد و آرزویی که دست یافتنی نیست و امیدی که بدان نرسد.

امام صادق عليه ‏السلام :

مَثَلُ الحَرِیصِ عَلَی الدُّنیا مَثَلُ دُودَهِ القَزِّ کُلَّما ازدَادَت مِنَ القَزِّ عَلَی نَفسِها لَفّاً کانَ أبعَدَ لَها مِنَ الخُرُوجِ حَتّی تَموتَ غَمَاً.

حکایت انسان حریص به دنیا حکایت کرم ابریشم است، که هر چه بیشتر بر خود می تند، بیرون آمدنش از پیله بعیدتر می شود تا اینکه از غم و اندوه می میرد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته