نشانه ها، علل و درمان آبسه مغزی
- مجموعه: بیماری ها و راه درمان
آبسه مغزی یک وضعیت پزشکی جدی است که پیشگیری از آن اهمیت ویژه ای دارد
آبسه مغزي يا اپي‌دورال (brain or epidural abscess) تجمع چرك ناشي از يك عفونت باكتريال در مغز يا خارجي‌ترين لايه از سه لايه غشايي كه مغز و نخاع را مي‌پوشانند. آبسه مغزي به تجمع چرك و سلولهاي سفيد خون و باكتريها و ساير سلولهاي ايمني در بافت مغزي مي گويند كه اغلب منشاء قارچي يا باكتريايي دارد.
علل آبسه مغزی
منشأ اوليه عفونت باكتريايي كه موجب بروز آبسه مغزي يا اپي‌دورال مي‌شود را اغلب نمي‌توان پيدا كرد. اما سه منشأ زير شايع‌ترين هستند:
− عفونتي كه از جمجمه به درون گسترش مي‌يابد، مثلاً استئوميليت (عفونت استخوان و مغز استخوان)، ماستوئيديت (عفونت زايده ماستوئيد در پشت گوش)، يا سينوزيت (عفونت سينوس‌ها)
− عفونتي كه به دنبال شكستگي جمجمه آغاز و گسترش مي‌يابد. عفونتي كه از ساير بخش‌هاي بدن كه دچار عفونت شدند، مثلاً ريه‌ها، پوست، يا دريچه‌هاي قلب، از راه خون گسترش مي‌يابد.
آبسه مغزي به تجمع چرك و سلولهاي سفيد خون و باكتريها در بافت مغزي مي گويند
عوامل افزايش دهنده خطر آبسه مغزی
♦ صدمه به سر
♦ وجود يك بيماري كه مقاومت بدن را كاهش داده باشد، به خصوص ديابت
♦ بروز اخير يك عفونت، به خصوص در اطراف بيني، چشم‌ها و صورت
♦ بيماري كه دستگاه ايمني‌اش به علت بيماري (مثلاً ايدز) يا داروها سركوب شده است.
♦ تزريق وريدي مواد مخدر
علایم آبسه مغزی
علایم مربوط به آبسه مغزی معمولا در طول یک هفته به آهستگی ظاهر می شوند اما گاهی اوقات در عرض چند ساعت بروز می کنند که این علایم بسیار به علایم تومور یا سکته مغزی شباهت دارند و می توان به موارد زیر اشاره کرد:
◊ احساس درد در پشت و کمر، در صورتی که عفونت در غشای پوشاننده نخاع باشد.
◊ سردرد
◊ احساس گیجی و خواب آلودگی
◊ تهوع و استفراغ
◊ تب و لرز
◊ ناتوانی در هماهنگی عضلات و راه رفتن نامنظم
◊ ایجاد مشکل در صحبت کردن
◊ نهایتا ممکن است که فرد به حالت کما برود.
عواقب مورد انتظار
با تشخيص و درمان زودهنگام معمولاً خوب مي‌شود.
عوارض احتمالي
* آسيب دايمي به مغز
* بروز حملات تشنج، اغماء و مرگ، در صورتي كه درمان انجام نشود.
تشخیص آبسه مغزی
چگونگی تشخیص آبسه مغزی
بسیاری از این علایم ممکن است که با دیگر بیماری ها و مشکلات جسمی و سلامتی مشترک باشند اما اگر احساس کردید که هر یک از این موارد ذکر شده به شرایط بسیار وخیمی رسیده است.
به عنوان مثال اگر به طور مداوم احساس سردرد های شدید می کنید و یا نمی توانید به درستی راه بروید و با این چنین مشکلاتی مواجه هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید و تمامی این موارد را با او در میان بگذارید.
از جمله روش های تشخیص آبسه مغزی می توان به آزمایش خون، آزمایش مایع نخاع، نوار مغزی، سی تی اسکن و عکسبرداری از جمجمه، اشاره کرد.
پیشگیری از بروز آبسه مغزی
درمان آبسه مغزی
درمان طبي يا جراحي بستگي به محل آبسه دارد. معمولاً احتياج به دادن آنتي‌بيوتيك و نيز جراحي براي تخليه آبسه است. ساير درمان‌هايي كه ممكن است لازم شوند عبارتند از: مايعات داخل وريدي و تهويه مكانيكي
داروها
¤ آنتي‌بيوتيك براي 6-4 هفته جهت مبارزه با عفونت
¤ داروهاي ضد تشنج براي پيشگيري از بروز حملات تشنجي
¤ كورتيكواستروييدها براي كاهش تورم مغزي پس از عمل جراحي
فعاليت
هنگامي كه در بيمارستان هستيد نياز به استراحت در تخت داريد. پس از طي دوران نقاهت 3-2 هفته‌اي، به هر اندازه كه قدرت بدني و احساس خوب بودن به شما اجازه مي‌دهد، فعاليت داشته باشيد.
رژيم غذايي
به هنگام بستري در بيمارستان، امكان دارد تزريق مايعات داخل وريدي ضروري باشد. پس از درمان، يك رژيم عادي و متعادل داشته باشيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
ο اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان يكي از علايم آبسه مغزي يا اپي‌دورال را داريد.
ο اگر تب به 3/38 درجه سانتيگراد يا بيشتر افزايش يابد.
ο اگر دچارعلايم جديد و غيرقابل كنترل شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
صدمه به سر از عوامل افزايش دهنده خطر آبسه مغزی است
چگونگی پیشگیری از بروز آبسه مغزی
آبسه مغزی یک وضعیت پزشکی کاملا جدی است که پیشگیری از آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع شما می توانید با توجه به عواملی که باعث بروز آبسه مغزی می شوند، از بروز آن جلوگیری کنید.
به عنوان مثال کوچک ترین دردهای دندانی و یا عفونت های دندانی، گوش و ریوی را نادیده نگیرید و در صورت بروز هر گونه مشکلی در سلامتیتان حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر هم یکی از اقوام نزدیک شما از جمله پدر و یا مادر به این عارضه مبتلا است، حتما برای انجام پیشگیری های لازم، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته
منابع:
irteb.com
danakhabar.com
