تقویم تاریخ -8 آذر

مجموعه: تقویم تاریخ

1911م:29نوامبر سال 1911 (8 آذر 1290 خورشيدي) دولت روسيه به ايران اولتيماتوم داد که ظرف 48 ساعت مورگان شوستر آمريکايي را که براي اصلاح خزانه داري و ماليه ايران استخدام شده بود برکنار کند و از اين پس نيز بدون جلب موافقت قبل دولتين روسيه و انگلستان به استخدام از خارج دست نزند.

روز بعد مجلس به اين اولتيماتوم روسيه رسيدگي کرد و برغم توجيه وثوق الدوله آن را رد کرد.

مجلس در آذر ماه سال پيش از آن (1289 خورشيدي) ضمن تصويب قانون تاسيس خزانه داري کل کشور، راي به استخدام شوستر به عنوان مشاور ماليه ايران داده بود زيراکه شنيده بود در آمريکا همگان بايد به شهر، ايالت و دولت ماليات بدهند و گريزي از آن نيست و بنابراين، اين کشور داراي کارشناس ماهر و سختگير در امور ماليه است. انگلستان و روسیه ـ هر دو به یک نسبت با رو به راه شدن وضعيت مالیه ایران که باعث اقتدار دولت می شد مخالف بودند. نظر شوستر براین بود که تا مالیات بر ثروت و درآمد در ایران (مطابق آمریکا و کشورهای اروپایی) برقرار نشود این کشور نخواهد توانست روی پایش بایستد.

مردم تهران به جانبداري از مجلس که اولتيماتوم روسيه را رد کرده بود به خيابانها ريختند و تزار روسيه پس از آگاه شدن از تصميم مجلس ايران دستور داد که چهار هزار سربار روانه ايران شود. روسيه و انگلستان طبق سازشنامه آگوست 1907 و تقسيم ايران به دو منطقه نفوذ چنين حقي را به خود مي دادند.

دولت وقت بار ديگر از مجلس خواست اولتيماتوم روسيه را بپذيرد و با اخراج شوستر موافقت کند که مجلس زير بار نرفت. 28 آذر ماه يپرم خان رييس وقت شهرباني (نظميه) به مجلس اخطار کرد که اگر اولتيماتوم را نپذيرد نيروهاي روسيه وارد خواهند شد که مجلس اجبارا پذيرفت و مراتب همان روز به دولت و نيز مورگان شوستر اعلام شد که خاک ايران را ترک گويد.

1952م:ژنرال آيزنهاور 29 نوامبر 1952در نخستين مصاحبه عمومي اش پس از انتخاب شدن به سمت رئیس جمهور آمریکا گفت: گمان نمي كنم منطقه اي مهمتر از ايران روي نقشه جغرافيايي جهان وجود داشته باشد؛ ايران؛ داراي نفت است و هم در چهار راه جهان واقع شده است.

آيزنهاور در این مصاحبه افزوده بود: اگر روزگاري تهران و مسكو با هم كنار آيند، كره زمين جاي امني براي غرب (كشورهاي عضو ناتو) نخواهد بود. همچنین نباید وضعیتی پیش آید که ایران به گذشته دور خودبازگردد و یک قدرت نظامی شود. وای به وقتی که میلیتاریسم ایرانی زنده شود؛ بروید تاریخ این کشوررا بخوانید تا متوجه حرف من بشوید. آيزنهاور نزدیک دو ماه بعد زمام امور آمريكا را به دست گرفت. در دهه جاری (دهه یکم قرن 21) مفسران غرب بارها از توجه ایران به نیروهای مسلح خود یادکرده و گفته اند که احتمال میلیتریزه شدن وجود دارد.

چرچيل نخست وزیر وقت انگلستان از اين مصاحبه آيزنهاور استفاده كرد، به واشنگتن رفت و به استناد اين اظهار ايزنهاور آنقدر به گوش او خواند تا موافقت كرد كه در براندازي دكتر مصدق كمك كند و چند ماه بعد ماجراي 28 امرداد روي داد. چرچيل به آيزنهاور گفته بود كه اگر حكومت مصدق يك سال ديگر دوام يابد، پيش بيني او (كنار آمدن تهران و مسكو) عملي خواهد شد.

2004م:بيست و هشتم نوامبر 2004 هوگو چاوز رئيس جمهوري چپگراي ونزوئلاي در تهران از مجسمه "سيمون بوليوار" قهرمان ملي لاتين هاي قاره آمريکا و شخصتي که در نيمه اول قرن 19 بر ضد استعمار اسپانيا بپاخاست و استقلال چند کشور آمريکاي لاتين نتيجه تلاشهاي اوست پرده برداري کرد. تا آن روز، اين چهارمين سفر چاوز به ايران بود. در آن زمان محمود احمدي نژاد شهر تهران بود. تصميم به نصب مجسمه بوليوار در يک ميدان شمال غربي تهران چند سال پيش از آن در شوراي اين شهر گرفته شده بود که با مخالفتهايي هم از ناحيه برخي اصولگرايان اسلامي رو به رو شده بود.

نام سيمون بوليوار که در ونزوئلا به دنيا آمده بود بر کشور بوليوي گذارده شده است. ميداني هم که در تهران مجسمه بوليوار به عنوان يک مظهر استقلال و حاکميت ملي در آن قرار داده شده است به نام وي اسم گذاري شده است.

2009م:اکبر اعتماد که از او به عنوان پدر پژوهش های اتمی ایران نام می برند در مصاحبه ای از او که در نوامبر 2009 در یک نشریه چاپ واشنگتن انتشار یافته بود با تاکید گفته بود که دولت وقت ایران (نظام پیشین) در سال 1968 (1347 هجری) نباید پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی را امضاء می کرد و افزوده بود: این پیمان ـ قراردادی است میان قوی ها و ضعیف ها. این قرارداد را قوی ها علیه ضعیف ها تنظیم کردند. خودشان این قرارداد را رعایت نمی کنند. چند سال است که از مفاد این پیمان در مورد ایران سوء استفاده می کنند. با چند ادعا یقه ایران را چسبیده اند که چرا این کار و آن کار را کرده است حال آنکه خودشان چهل سال است به تعهدی که سپرده اند عمل نمی کنند. آنها متعهد به خلع سلاح هسته ای و انهدام سلاحهای هسته ای خود شده بودند. این قوی ها همچنین تعهد کرده بودند که تکنولوژی هسته ای در اختیار کشورهایی که آن را ندارند قرار دهند که پس از گرفتن امضاء از آنها (امضای پیمان منع گسترش) زیرش زده اند. من اگر به جای دولت (دولت ایران) بودم نه تنها از این پیمان بلکه از آژانس بین المللی اتمی خارج می شدم. این آژانس برای ما چه کرده است؟ و عضویت در آن برای ما چه امتیاز و فایده ای دارد؟. ببینید در چند سال اخیر چقدر وقت ایران را با این سر و صداها گرفته اند. در حال حاضر 9 کشور جهان دارای سلاح اتمی هستند. من در دو سفر آخر خود به وطن از برنامه اتمی ایران دفاع کردم و بازهم دفاع می کنم.

2004م:«پراودا» 27 نوامبر 2004 در اديشن انگليسي زبان آنلاين خود درباره مداخله غرب در امور داخلي اوكراين و در آن زمان «انتخابات» آن کشور نوشت: انتخابات اوكراين به تاييد آمريكا، انگلستان و يا كانادا نياز ندارد و به كشورهاي غرب كه بلوك خود (ناتو) را برغم انحلال پيمان ورشو همچنان فعال نگهداشته اند مربوط نيست كه بگويند نتايج اين انتخابات را قبول دارند و يا رد مي كنند. بروند نظري به انتخابات خودشان بيافكنند كه ناقص، ساختگي (تصنعي) و پر از مسئله است. اوكراين كشوري است داراي حاكميت ملي و سازمانها و دوائر قانوني براي رسيدگي به شكايتها و اعتراضها.

1951م:29 نوامبر سال 1951 سرهنگ اديب شيشکلي shishekly در سوريه کودتا کرد و حکومت را به دست گرفت. سوريه از سال 1949 به مدت دو دهه گرفتار کودتاهاي نظامي بود که نتيجه تشديد اختلافهاي سه گروه چپ، راست و ناسيوناليست اين کشور بودند. چپها خواهان ايجاد نظام شورايي(ساويت) شبيه شوروي بودند که در آن ابزار توليد در دست دولت باشد تا مردم از رفاه برابر برخوردار باشند و متساويا از ثروت وطنشان استفاده کننده و در اين راستا روابط بسيار نزديک با مسكو برقرار کرده بودند، مخصوصا که سران کرملين قول داده بودند که از سوريه حمالت نظامي خواهند کرد. ناسيوناليستها (ملي گرايان) علاقه شديد به تجديد حيات سوريه بزرگ داشتند که شامل اردن، فلسطين، لبنان و قسمتي از ترکيه بود که پس از جنگ جهاني اول (سال 1918) تقسيم شده بود و قسمتهاي جدا شده از جمله سوريه امروز، مدتها تحت الحمايه فرانسه بود. فشار همين ملي گرايان بود که سبب شد بعدا سوريه با مصر جمهوري متحد عربي را به وجود آورند تا با نيروي بيشتر و صداي رساتر به سوي هدفهاي خود پيش بتازند . راستگرايان هم هدف ديگري داشتند و سرانجام، اختلاف نظر اين سه گروه باعث روي کارآمدن حزب سوسياليستي بعث در سوريه شده است که در آن هدفهاي هر سه جناح تامين است. حکومت اين حزب سه دهه است که ادامه دارد. سوريه از هزاران سال پيش يک کشور کليدي در مديترانه شرقي بود و به دليل اهميت منطقه اي و استراتژيک، عمدتا تحت سلطه و نفوذ يک قدرت بزرگتر قرار داشته از جمله ايران، مقدوني ها، روميها، حکومت مرکزي اسلامي، عثماني به مدت 4 قرن و فرانسه. سوريه در عين حال يکي از گهواره هاي تمدن بشر بشمار مي رود.

1939م:دولت شوروي 29 نوامبر سال 1939 و يک روز پس از لغو پيمان عدم تجاوزي که ميان آن دولت و دولت فنلاند وجود داشت، شهرهاي اين کشور را مورد حمله هوايي قرارداد و متعاقب آن، روز بعد (30 نوامبر) ارتش سرخ تعرض همه جانبه خود را از دريا و هوا به فنلاند آغاز کرد.

با وجود برتري نظامي شوروي، اين کشور موفق به تصرف همه فنلاند نشد. هيتلر که متوجه اين ضعف نظامي شوروي شده بود، تشويق به حمله نظامي به اين اتحاديه گرديد و ....

2000م:دكترHerbert Aptheker «هربرت اپثكر» تاريخدان سياهپوست و سوسياليست آمريكايي (كه دخترش، بتينا استاد دانشگاه كاليفرنياست) 29 نوامبر سال 2000 و در آستانه سال 2001 به دولتمردان جهان توصيه كرد كه در روزشمارها (كرونيكلها)، رويدادهاي آن روز (29 نوامبر) را در طول تاريخ بخوانند و روي هر واقعه اش تامل كنند كه برايشان پند آموز خواهد بود.

وي كه در 17 مارس سال 2003 در 88 سالگي درگذشت سپس به رئوس اين رويدادها اشاره كرد، ازجمله: قتل عام سرخپوستان "شيان" در كلرادو در سال 1864 به دست سرهنگ چيوينگتن، بازشدن اشيايي که در گورگاه و تابوت توتانخامون فرعون مصري به دست آمد که توسط دكتر هوارد كارتر (مصرشناس انگليسي) پس از سه هزار سال کشف و باز شده است، ايجاد جمهوري فدرال خلق يوگوسلاوي در 1945 و مشاهده سرنوشت آن و گرفتن درس عبرت، مذاكرات سران متفقين در تهران در سال 1943 كه در آن هر امتيازي كه غرب به استالين داد در يك دهه 1990 جانشينانش آنها را از دست دادند و عكس قضيه شد، راي مجمع عمومي سازمان ملل در سال 1947 به تقسيم فلسطين و خلق يك مسئله ديرپاي، عبور نيروهاي چين از رود يالو در 1950 و درهم كوبيدن نظاميان آمريكايي در كره و عقب راندن آنان ظرف چند روز از همه نقاطي كه به دست آورده بودند، و باز تصويب قطعنامه 678 در شوراي امنيت كه عراق با توسل به نيرو ي مسلح از كويت اخراج شود و .... (مسئله كويت، وضعيت فعلي عراق را به دنيا آورده است)

2004م:به گزارش 27 نوامبر 2004 مطبوعات مسكو، ساكنان جزاير كوريل جنوبي در واكنش به اظهاران اخير وزير امور خارجه روسيه خواستار محاكمه پارلماني (ايم پيچمنت) مقامات هر دولتي در روسيه شدند که چنين وعده هايي را بخواهد عملي سازد و تاكيد كردند كه براي حفظ اين جزاير به عنوان گوشه اي از خاك روسيه دست به ايستادگي مسلحانه خواهند زد. وزير امورخارجه روسيه اخيرا گفته بود كه وعده پنجاه سال پيش مقامات شوروي را كه نيمي از جزاير كوريل جنوبي به ژاپن داده شود زير پا نمي گذارد (که بعدا معلوم شد يک ژست ديپلماتيک - حرف توخالي و دلخوش کننده بود).

ساكنان كوريل در اعتراضيه خود نسبت به اظهارات وزير امورخارجه روسيه نوشته بودند كه ازدست دادن جزاير كوريل كه ابتداي خاك روسيه به حساب مي آيد يك جنايت است و آنان اجازه نخواهند داد كه تا زنده اند چنين جنايتي رخ بدهد. فروش آلاسكا به آمريكا كافي است، براندوه روسها نبايد افزود. گزارش وقت مطبوعات روسيه حاکي بود كه طومار اعتراضيه ساكنان كوريل جنوبي به دولت روسيه و نيز «دوم » تسليم شده بود و اين دو مرجع را تحت تاثير قرارداد.

2004م:27 نوامبر 2004 اتحاديه انجمن هاي حقوق مدني آمريكا به صدور گذرنامه هاي الكترونيك در اين كشور كه بتازگي باب شده بودند اعتراض كرده و آنها را براي دارنده اش خطرناك توصيف كرده بودند. قبلا به دولتهاي آلمان، انگلستان و كانادا هم كه صدور چنين گذرنامه هايي را آغاز كرده بودند ايرادهاي مشابهي وارد آمده بود.

دليل اين اعتراضها اين بوده است كه اطلاعات مربوط به صاحب گذرنامه و نيز كشور صادر كننده، علاوه بر تايپ در اوراق گذرنامه، در يك حافظه (چيپ) نواري (كارد بورد) قابل خواندن توسط دستگاه قرار مي گيرد. اين اطلاعات از فاصله چند متري هم توسط خواننده هاي الكترونيك جيبي قابل مطالعه اند و دارنده چنين خواننده هايي از فاصله دور مي تواند به هويت كسي كه گذرنامه را در جيب و يا كيف دستي خود و جامه دانش دارد پي ببرد و احيانا دست به سوء استفاده بزند. اگر خواننده (از راه دور) گذرنامه يك تروريست باشد سريعا هدف را تشخيص مي دهد و دست به حمله مي زند.

در اعتراضنامه آن اتحاديه آمريکايي آمده بود: اتباع آمريكا مخصوصا در خارج از اين كشور از اين كه در ميان انبوه مردم شناخته شوند بيم دارند و احتمالا اين گذرنامه ها مانع از مسافرت برخي از آنان به كشوري ديگر خواهد شد.

2008م:همزمان با ديدارهاي «هو جينتائو» رهبر چين و «دميتري مدوديف Dmitry Medvedev» رئيس جمهور روسيه از آمريكاي لاتين در آخرين هفته ماه نوامبر 2008‏، روزنامه هاي آمريكا و از جمله نيويورك تايمز نوشته بودند كه اين دولت مي خواهد هشتصد ميليارد ديگر، اسكناس دلار چاپ و به بانكها بدهد تا جبران زيان آنها ناشي از بدحسابي بدهكارانشان بشود و افزوده بودند كه به اين ترتيب هفت تريليون بدهي دولت واشنگتن (به صورت قرض و يا چاپ دلار اضافي) به رقم هشت تريليون نزديك خواهد شد.

هنوز مدوديف از ونزوئلا به كوبا نرفته بود كه پارلمان عراق با 144 راي موافق (و به قولي 149) از 275 عضو خود، قرارداد دو كشور معروف به «قرار امنيت آمريكا و عراق» را تصويب كرد يعني فقط با شش راي اضافي، و 131 نماينده غايب بودند و يا راي منفي و ممتنع داده بودند (بنابراين موافقت دو سوم آراء در ميان نبود).

1262: شين ران Shinran موسس بودائيسم حقيقي در ژاپن درگذشت.

1864: ميلشياي ايالت کلرادو آمريکا 150 سرخپوست از طايفه شايني را بدون اين که سرجنگ داشته باشند کشت.

1945: نظام سلطنتي در يوگوسلاوي ملغي شد.

1951: در سال 1330 دستگيري «هنري ناوارا» در تهران به اتهام جاسوسي براي انگلستان هياهوي فراوان در مطبوعات جهان به راه انداخته بود.

1960: موريتاني استقلال خود را به دست آورد.

1990: شوراي امنيت سازمان ملل تا 15 ژانويه 1991 (47 روز) به دولت عراق مهلت داد که کويت را تخليه کند.

منبع:iranianshistoryonthisday.com