نویسنده نروژی برنده نوبل ادبیات ۲۰۲۳ شد

مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 13 مهر 1402 16:47

به گزارش ایسنا، آکادمی سوئدی نوبل برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۳ را اعلام کرد و به این ترتیب «یون فوسه» نمایش‌نامه‌نویس و رمان‌نویس نروژی را برای «نمایشنامه‌ها و نثرهای بدیع او که صدای  ناگفتنی‌هاست» شایسته دریافت جایزه نوبل دانست.

کارنامه پربار این نویسنده که به زبان نروژی نینورسک نوشته شده است، ژانرهای گوناگونی را در بر می‌گیرد و چندین نمایشنامه، رمان، مجموعه شعر، مقاله، کتاب کودکان و ترجمه را شامل می‌شود. با این‌که امروزه نمایش‌نامه‌های او در سطح گسترده‌ای اجرا می‌شوند، این نویسنده برای نگارش دیگر نثرهایش نیز به شهرت رسیده است.

از سال ۱۹۰۱ تاکنون ۱۱۶ جایزه نوبل ادبیات اهدا شده است. چهار مورد از این جایزه‌ها مشترکا به دو نفر اهدا شدند. همچنین تاکنون ۱۷ زن به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات برگزیده شده‌اند. «رودیارد کیپلینگ» که بیشتر برای نگارش «کتاب جنگل» شناخته می‌شود در ۴۱ سالگی این جایزه را دریافت کرد و عنوان جوان‌ترین برنده را به خود اختصاص داد. «دوریس لسینگ» با دریافت این جایزه در ۸۸ سالگی به عنوان مسن‌ترین برگزیده شناخته می‌شود.

سال گذشته آکادمی سوئدی نوبل، «آنی ارنو» نویسنده ۸۲ساله فرانسوی را برای «برای شجاعت و تیزهوشی واقع‌بینانه‌ای که به واسطه آن ریشه‌ها، بیگانگی‌ها و محدودیت‌های جمعی حافظه شخصی را کشف می‌کند» شایسته دریافت جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۲ معرفی کرد.

«یون فوسه»‌ که به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۲۳ برگزیده شد،‌ کارنامه ادبی قابل توجهی از جمله ۴۰ نمایش‌نامه،‌ چندین رمان، شعر، مجموعه مقاله، کتاب کودک و ترجمه دارد.

این نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نروژی که در سال ۱۹۵۹ میلادی در «هوگسوند» متولد شد، نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ میلادی به دنبال اجرای نمایش‌نامه‌ «کسی می‌آید» در پاریس به شهرت رسید.

یک حادثه جدی در سن هفت‌سالگی تاثیر بزرگی در روند نوشتار این نویسنده در بزرگسالی ایجاد کرد. او یکی از پراجراترین نمایش‌نامه‌نویسان اروپا محسوب می‌شود.

نخستین رمان او در سال ۱۹۸۳ میلادی با عنوان «سرخ،‌ سیاه»‌ منتشر شد، البته خود او داستان کوتاهی را که با عنوان «آن مرد» در سال ۱۹۸۱ در یک روزنامه دانشجویی منتشر شده به عنوان نخستین اثر ادبی خود عنوان می‌کند. موفقیت بزرگ او به عنوان یک نویسنده با انتشار رمان «آشیانه قایق» در سال ۱۹۸۹ میلادی حاصل شد.

او در سال ۱۹۹۲ نخستین نمایش‌نامه خود را با عنوان «کسی می‌آید» نوشت. با این‌که «کسی می‌آید»‌ نخستین نمایش‌نامه‌ای است که «فوسه»‌ به نگارش درآورده است،‌ «هرگز جدا نمی‌شویم‌»‌ نخستین نمایش‌نامه او بود که در تماشاخانه ملی «برگن»‌ در سال ۱۹۹۴ به اجرا درآمد. حالا پس از گذشت ۴۰ سال از آغاز فعالیت «فوسه»‌ در حوزه ادبیات، او به جمع برندگان نوبل ادبیات ملحق شده است.

آکادمی سوئدی نوبل در جریان اعلام این نویسنده به عنوان برنده نوبل ادبیات امسال، از کتاب‌های «دیگر نام»، «من چیز دیگری است» و «نام جدید» که در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ منتشر شدند به عنوان دستاوردهای بزرگ «فوسه» یاد کرده است.

همچنین «آندرس اولسون»‌، رئیس کمیته نوبل در قالب بیانیه‌ای ضمن مقایسه «فوسه»‌ با نویسندگانی همچون «ساموئل بکت»، «توماس برنهارت» و «گئورگ تراکل»، این نویسنده نروژی را به عنوان فردی توصیف کرده که پیوندهای زبانی و جغرافیایی را با تکنیک‌های هنری مدرنیستی ترکیب می‌کند.

«فوسه» امسال در بین سایت‌های شرط‌بندی از شانس‌های دریافت نوبل ادبیات نبود و «کان شوئه» نویسنده چینی و «هاروکی موراکامی» نویسنده ژاپنی از بزرگ‌ترین شانس‌های امسال محسوب می‌شدند.