آداب و رسوم مردم استان قم

مجموعه: فرهنگ زندگی

 جشن ها وآیین ها : مردم قم معمولاً تمام ميلادهاي ائمه (ع) را جشن مي‌گيرند و اين جشن ها را مولودي مي خوانند . در ايام ميلاد يكي از ائمه در قم ؛ در هر كوي و برزني مي توان مراسم جشن هاي مذهبي را ديد و اوج اين جشن هاي مذهبي همواره در حرم مقدسه حضرت معصومه (س) برگزار مي شود .

مراسم یادمان ورود حضرت معصومه (س) به قم : روز بیست و سوم ربیع الاول سال 201 ه.ق روز ورود حضرت معصومه (س) از مسیر ساوه به قم است . در این روز مردم قم به اتفاق موسی بن خزرج ، که از بزرگان قم و از ارادتمندان به اهل بیت (ع) بود ، تا بیرون شهر به استقبال آن حضرت می روند و موسی بن خزرج که افسار شتر حضرت را به دست داشت ، آن بانوی بزرگوار را به منزل شخصی خود هدایت می کنند . همه ساله ، خادمان حرم آن حضرت در این روز طی یک حرکت نمادین ، به استقبال آن حضرت می روند و این روز را گرامی می دارند .

لاله گردانی : مراسم لاله گردانی یا شمعدان گردانی حرم حضرت معصومه (س) از جمله مراسم های زیبا و دیدنی است . این مراسم مخصوص خادمان حرم است که هنگام تغییر کشیک انجام می شود .

سر درختی : این مراسم در اوایل بهار در روستای وشنوه قم برای در امان ماندن باغ ها از گزند سرما اجرا می شود . به این منظور با هزینه اهالی گاوی خریداری می شود . سپس دستمال سبز رنگی به دور گردن گاو بسته می شود و آن را در روستا می گردانند . در مرحله بعد گاو را در امامزاده قربانی می کنند و از گوشت آن حلیم می پزند و در بین اهالی تقسیم می کنند .
 

نژاد استان

نژاد : اهالي قم از نژاد آريايي هستند و از برخي اقوام ايراني چون عرب ها ، ترك ها و بختياري ها در اين منطقه زندگي مي كنند . خانواده قمي متشكل از پدر ، مادر ، فرزندان و گاهي پدربزرگ و مادر بزرگ خانواده است . امروزه در مناطق شهري ؛ خانواده ها به صورت جمعي زندگي نمي كنند و فقط در مناطق روستايي و عشايري بافت خانواده ها هم چون گذشته بزرگ و دسته جمعي است . مراسم هاي سوگواري نيز به دو شيوه شخصي و مذهبي انجام مي گيرد و همان آداب كلي مرسوم در ايران در اين جا نيز حاكم است .

عشایر : در شمال و جنوب منطقه قم ؛ مي توان ايل ها و عشاير متعددي چون : كلكو ، شاهسون ، ميش مست ، زند ، بختياري و قاسملو را مشاهده كرد . اين ايل ها و عشاير از مسيرهاي خاصي عبور كرده و به ييلاق و قشلاق مي روند . آداب و رسوم خاصي بر كارهاي آن ها سايه انداخته و هر حركتشان تفسيري شنيدني دارد . صحنه حركت ايل از سويي و شيوه زندگي و گرفتن جشن ها از سوي ديگر ؛ سبب شده كه زندگي ايل ها و عشاير منطقه قم ؛ يكي از مهم ترين جاذبه هاي زندگي اجتماعي باشد كه ديدن آن ها براي هر بيننده اي جذاب و فراموش نشدني است . تاريخچه ورود عشاير قم به منطقه ، آداب و رسوم حاكم بر آنها، مسيرهاي حركت ، جشن هاي عروسي ، چگونگي پوشش و اطلاعات ديگر در قسمت عشاير به طور كامل آورده شده است . عشاير قم در جاده‌ كاشان، حسين‌آباد ، ميش مست (ميش مس) درقم ، جنت‌آباد ، قم رود و لب درياچه‌ حوض سلطان و در وسعت زيست بومي در حدود 670000 هكتار پراكنده شده‌اند . اين زيست بوم، بخش‌هايي از شهرستان قم را به عنوان منطقه‌ي قشلاقي در برمي‌گيرد كه بيشتر عشاير آن در سيلو زندگي مي‌كنند . محل اسكان آن ها در روستاهاي عشايري بوده و تعداد كمي چادرنشين هستند

لباس های محلی : لباس هاي محلي قم ؛ بيشتر در گذشته مورد استفاده قرار مي گرفت . زنان در روستاها لباس‌هاي بلند بر تن مي‌كردند كه تا زانوي آن ها مي‌رسيد و معمولاً اين لباس ها سفيد گلدار بود و در زير آن شلوار به پا مي‌كردند . لباس هاي آن ها دو جيب داشت كه در اطرافش دوخته شده بود . زن ها هميشه حتي در خانه روسري (چارقد) سفيد بر سر داشتند . چارقد را به صورت مثلثي تا مي‌كردند و بر سر مي‌زدند و براي محكم كردن آن يا گره مي‌زدند يا با سنجاق آن را وصل مي‌كردند . بعضي از آن ها در دو طرف سنجاق پارچه كوچك سبزي كه با يكي از زيارت‌هاي ائمه يا امامزادگان متبرك شده بود را قرار مي‌دادند . آن ها اگر پولي همراه خود داشتند در گوشه‌ چارقد خود گره مي‌زدند

منبع:golshn12.blogfa.com