تنوع عصبی یا نورودایورستی چیست؟

مجموعه: مشاوره خانواده

تنوع عصبی یا نورودایورستی 

تنوع عصبی چیست و چرا اهمیت دارد؟ 

تنوع عصبی یا نورو دایورسیتی (به انگلیسی : Neurodeiversity) اصطلاحی برای توصیف تفاوت های گسترده و متنوع مغز انسان است. افراد مختلف متفاوت فکر میکنند که علت آن ، اختلافات فرهنگی و تفاوت سیم کشی مغز آنها است. 

تنوع جنسیتی ، تنوع قومی یا تنوع نژادی با چشم قابل دیدن هستند و به سادگی میتوانید متوجه آن ها شوید ولی تشخیص تنوع عصبی از آنجا که قابل دیدن نیست ، سخت است. 

مفهوم تنوع عصبی به معنی قبول کردن تفاوت عملکرد مغز انسان ها است که روی عملکرد ذهنی روزانه آنها تاثیر گذار است. این نگرش شرایطی مانند اوتیسم را به عنون بخشی از وجود فرد میداند و تلاش برای درمانش را تلاش برای دور کردن فرد از خود واقعی اش می داند. 

نگرش تنوع عصبی به جای این که به دنبال درمان باشد به دنبال شکل های متفاوت ارتباط و خود بیانگری افراد این گروه است. 

افراد دارای تنوع عصبی دارای تفاوت های شناختی مختلفی مانند اوتیسم ، ADHA یا اختلال نقص توجه بیش فعالی ، تورتز ، دیسلکسیا یا اختلال در خواند و دیسپراکسیا یا اختلال در هماهنگی رشد هستند. 

به گزارش موسسه تنوع عصبی در محیط کار ، 15 – 20 درصد جمعیت جهان دارای تنوع عصبی هستند. 

برخی از چهره های سر شناس درباره تنوع عصبی خود صحبت کرده است از جمله ایلان ماسک که در برنامه تلویزیونی لایو شنبه شب ها گفته بود در طیف اوتیسم قرار دارد یا سیمون بایلز ،ژیمناستیک قهرمان المپیک که اعلام کرد ADHD دارد یا کارا دلوین ، بازیگر و خواننده و مدلی که بارها به داشتن دیسپراکسیا و ADHD در صحبت هایش اشاره کرده است.

بنیاد ADHDaware در گزارش خود اعلام کرده است 30 – 40 درصد جمعیت ایالات متحده آمریکا در دسته بندی تنوع عصبی قرار می گیرند. 

تنوع عصبی چیست

تنوع عصبی چیست؟

تنوع عصبی به این معنی است که مغز میتواند به روش های مختلف کار کند و این تفاوت ها ، تغییرات طبیعی در مغز انسان هستند و مانند هر انسان دیگر شما نمیتوانید در همه چیز خوب باشید. تنوع در ساختار مغز افراد که باعث ایجاد تنوع در برخوردهای اجتماعی ، یادگیری ، توجه ، تعاملات ذهنی و مود میشود به عنوان نورودایورسیتی شناخته می شود. 

تجربه افراد دارای تنوع عصبی میتواند با دیگران متفاوت باشد بعضی از آنها به محیط هایی که بار احساسی زیادی دارند ، حساس می شوند ، بعضی دیگر اطلاعات دریافتی را به شکلی متفاوت پردازش میکنند و برخی دیگر نمیتوانند حالت چهره افراد را بخوانند یا در خواندن اعداد و کلمات مشکل دارند. 

روند تشخیص تنوع عصبی بسیار گران است و به همین دلیل افراد زیادی به دنبال تشخیص رسمی آن نیستند و در وبسایت ها به دنبال تشخیص خود می روند ولی ممکن است به دلیل شباهت علایم دچار اشتباه شوند. 

به عنوان مثال افراد مبتلا به اوتیسم گاهی رفتارهای تکراری دارند که میتواند با رفتارهای وسواس اجباری اشتباه گرفته شود. از سویی دیگر بروز رفتارهای کلیشه ای و تکراری در زنان مبتلا به اوتیسم بسیار کمتر است بنابراین تشخیص را سخت تر می کند. 

در زمینه تنوع عبی ADHD زنان بیشتر طیف اختلال توجه و تمرکز را بروز می دهند و مردان بیشتر نشانه های بیش فعالی دارند. 

تاریخچه تنوع عصبی

هم زمان با گسترش تشخیص اوتیسم ، روان شناسان به این فکر افتادند که به جای ناهنجاری یا اختلال دانستن این شرایط ، این عارضه را به عنوان نوعی تفاوت عصبی طبقه بندی کنند. 

اصطلاح تنوع عصبی در سال 1997 برای اولین بار توسط جامعه شناسی به نام جودی سینگر عنوان شد که خودش ، اوتیسم داشت و در جهت آگاهی بخشی عمومی در خصوص حقوق مبتلایان به اوتیسم در جامعه اقدام کرد. 

بعدها این اصطلاح برای توضیح عارضه هایی دیگر از جمله بیش فعالی یا نارساخوانی هم مورد استفاده قرار گرفت. 

تاریخچه تنوع عصبی

مفهوم نوروتیپیک و نورو دایورجنت

قبل از بیان مفهوم تنوع عصبی ، افرادی که با رفتار مغزی استاندارد و رایج شاخته می شدند در دسته بندی نوروتیپیک Neurotypical یا معمولی از نظر عصب شناسی ، قرار می گرفتند و به عنوان افراد عادی شناخته می شدند و دیگرانی که مثل اکثریت جامعه عمل نمی کردند را دچار ناهنجاری می دانستند.

نورو دایورجنت به افرادی گفته می شود که مغزشان پیکربندی عصبی غیر معمول دارد و درست در مقابل افراد نوروتیپیک قرار می گیرند. معروف ترین نورو دایورجنت ها عبارتند از :

- اوتیسم 

- سندرم آسپرگر 

- دیسکلکولیا 

- پریشان خوانی یا دیسلکسیا   

- اختلال هماهنگی رشد یا   DCD 

- صرع 

- هایپرلکسیا 

- دیسپراکسیا 

- اختلال وسواس فکری - عملی یا OCD  

- سندرم تورت یا TS 

- چپ‌ دستی

- اختلالات هویت جنسی

- همجنس‌گرایی

- دوجنس‌گرایی 

- بی‌جنس‌گرایی

با این که در گذشته این شرایط به عنوان مشکل تلقی می شد ولی امروزه با درک بهتر از تنوع عصبی راه های مناسب تری برای مدیریت این تفاوت ها معرفش می شوند. 

مثلا برخی از این تنوع های عصبی میتوانند قدرت درک و خلاقیت را چندین برابر افزایش دهند یا انگیزه و اشتیاق فرد را بالا ببرند.

حتی تکانشگری این افراد میتواند مزیت باشد چرا که به راحتی حرفهایی را می رنند که دیگران از گفتنشان می ترسند. 

تاثیر درک مفهوم تنوع عصبی

تاثیر درک مفهوم تنوع عصبی

درک این مفهوم به افراد جامعه می آموزد که تفاوت ها و توانمندی های متفاوت را با آغوش باز بپذیرند و افراد نورودایورجنت بتوانند از نقاط قوت منحصر به فرد خود در جامعه بهره مند شوند ، از جمله :

- آزادی عمل برای انجام کارها به روش خاص خودشان

- آموزش مفهوم تنوع عصبی به دانش آموزان و کارکنان ادارات

- اجرای شیوه های تدریس و استخدام مناسب افراد نورودایورجنت که به آن ها فرصت رشد و تحصیل همسان با افراد نوروتیپک می دهد. 

تنوع عصبی در محیط کار

سازگاری با محیط کار برای نورودایورجنت ها کمی طول می کشد چرا که نیاز به حد و مرزهایی برای کاهش تاثیر پذیری اجتماعی و حواس پرتی دارند. 

تلاش همیشگی برای حفظ این مرزها به مرور زمان باعث کاهش عملکرد کاری و سلامت جسمی این افراد می شود. 

در صورتی که محیط کاری با در نظر گرفتن تنوع عصبی طراحی شده باشد بخش زیادی از استرس نورودایورجنت ها در محیط کار از بین می رود و فرد نگران قضارت دیگران به خاطر سوالات بی جا یا انگشت نما شدن را ندارد. 

گردآوری : بخش روانشناسی بیتوته