محبت به سالمندان و اهمیت آن

مجموعه: دوران سالمندی

محبت به سالمندان

آسیب پذیری سالمندان

سالمندان به واسطه شرایط جسمانی و روحی خاصی که دارند از جمله گروه‌های آسیب پذیر اجتماع هستند که غالبا از دستیابی به حقوق و آزادی‌هایشان محروم مانده و خواسته یا ناخواسته در معرض نقض حقوق و آزادی‌ها قرار می‌گیرند.

محبت یکی از مهم‌ترین نیازهای سالمندان

سالمندان با عمرى تلاش و تجربه به مرحله اى رسیده اند که نیازمند توجه و محبت هستند.

 دوران سالمندی زمانی است که سالمندان بیش از پیش نیازمند توجه و محبت فرزندان و اطرافیان هستند و همه به خصوص فرزندان آن‌ها باید به این عزیزان احترام گذاشته و آنها را مورد محبت خود قرار دهند.

درست همانطور که فرزندان به در سطوح مختلف سنى نیازهاى روحى متفاوتى دارند و در برخورد با آنها باید از شیوه هاى رفتارى صحیح استفاده شود، بزرگسالان نیز نیازمند قدردانى و سپاسگزارى از زحمات گذشته خود از سوى فرزندان اطرافیان مى باشند.

سالمندان امروز همان مادران و پدران دیروز هستند که با سختی فراوان اما با عشق فرزندان خود را نگهداری کرده و بزرگ کرده اند اکنون که به این مرحله از زندگی خود رسیده‌اند نیازمند محبت و احترام فرزندان هستند و حتی اگر از نظر مادی بی نیاز باشند، ولی نباید نیاز به محبت و توجه به ایشان را فراموش کرد.

سالمندی موهبتی الهی است

سالمندان سرمایه های ارزشمندی هستند و می توانند کوله بار تجربه ای که در طول سال های زندگی و کار خود به دست آورده اند را در اختیار جوانان و به ویژه فرزندان خود قرار دهند.

توجه و محبت به سالمندان

- به نیازهای سالمندان توجه کنید: به نیازهای سالمندان توجه کنید و در برطرف کردن این نیازها نهایت سعی خود را بکنیدو که شما نیز روزی به این مرحله می‌رسید و نیازمند توجه و محبت دیگران می‌شوید.

- برای سالمند وقت بگدارید: سالمندان در شرایط روحی هستند که احساس تنهایی و ناامیدی می‌کنند. احسساس ارزشمند بودن در آ‌ها ایجاد کنید. حتما در فواصل زمانی کم به دیدار آن‌ها بروید و برای این ملاقات خود را مشتقاق نشان دهید. اینطور نباشد که این حس در آن‌ها به وجود بیاید که وقت گذراندن با آن‌ها برایتان حوصله سر بر و کلافه کننده است.

- با سالمندان به گفتگو بنشینید: با سالمندان صحبت کنید، از حال جسمی و روحی‌شان جویا شوید، از اینکه روز خود را چطور گذراندن و ....

با سالمندان وقت بگذرانید

- در مناسب‌ها و اعیاد به دیدارشان بروید: امروزه بسیاری از ماها اینقدری درگیر مشغله‌ها و گرفتاری‌هایمان هستی که شاید نتوانیم زود به زود به سالمندان آشنا و فامیل و حتی پدر و مادرمان سر بزنیم اما حداقل مناسبت‌ها و اعیاد مختلف فرصت خوبی برای دیدار و وقت گذراندن با آن‌هاست.

- هرازگاهی آن‌ها را به خانه خود دعوت کنید: همانطور که سر زدن و به دیدار سالمندان رفتن ارزش قائل شدن و توجه شما نسبت به آن‌ها را نشان می‌دهد، دعوت آن‌ها به خانه‌تان هم حس ارزشمندی و مورد علاقه واقع شدن در آن‌ها به وجود می‌آورد.

- در صورت تمایلشان با ‌آن‌ها همسفر شوید: زمانی که قصد سفر دارید از آن‌ها بپرسید که آیا دوست دارند در این سفرر، همسفر شما باشند.

- به سالمندان هدیه بدهید: آن‌ها هم با هدیه و گل قطعا احساس خوبی پیدا می‌کنند. تولد آن‌‌ها روز مادر، روز پدر، اعیاد مختلف و ...می‌توانند بهانه‌های خوبی برای گل و هدیه دادن به آن‌ها باشد.

ضرورت توجه و محبت به سالمندان در اسلام

محبت به سالمندان و حفظ کرامت انسانی این عزیزان امری ضروری و از تاکیدات دین مبین اسلام است.

در کلام نورانی قرآن کریم و سخن بزرگان دینی بسیار بر توجه و محبت به سالمندان و دستگیری از آنان تاکید شده است و فرزندان و افراد خانواده، باید با توجه به سفارش قرآن کریم و پیشوایان دینی، سالمند را تکریم کرده و آنان را در کنار خود و در خانه و خانواده نگهداری کنند چرا که سالمندان خود برکت برای خانه و خانواده هستند.

ضرورت توجه و محبت به سالمندان در دین

احادیثی پیرامون ضرورت توجه، محبت و احترام به سالمندان

در مکتب اسلام، سالخوردگان و سالمندان از موقعیت و جایگاه ویژه اى برخوردارندچنانکه در روایات ما در مورد ارزش معنوى ـ اجتماعى و چگونگی رفتار با آنان آمده است:

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مى فرماید:

«وجود پیران سالخورده باعث برکت و افزایش رحمت و نعمتهاى الهى است.»(نهج الفصاحه،ص222،کلمه ی 1110)

«إنَّ مِن إجلالِی تَوقِیرَ الشَّیخِ مِن اُمَّتی؛ احترام به سالخورده امّت من، احترام نهادن به من است.»(منتخب میزان الحکمه)

«إنَّ مِن تَعظیمِ جَلالِ‏اللّه عز و جل کَرامَةَ ذی الشَّیبهِ ، وحامِلِ القُرآنِ ، والإمامِ العادِلِ ؛ احترام نـهادن بـه ریـش سـفید و قـرآن دان و پیشواى دادگر ، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است.»(منتخب میزان الحکمة،ح 384)

«من اجلال الله اجلال ذى شیبه المسلم؛ بزرگداشت و گرامیداشت سالخورده مسلمان، بزرگداشت خداست»(کافی،ج2،ص165)

«مَنْ وَقَّرَ ذَا شَیْبَهٍ فِی الْإِسْلَامِ آمَنَهُ اللَّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ؛ کسی که پیر مسلمانی را و تجلیل نماید، خداوند او را از ترس روز قیامت ایمن می دارد.»؛

امام صادق علیه السلام فرمود:

«لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُوَقِّرْ کَبِیرَنَا وَ یَرْحَمْ صَغِیرَنَا؛ از ما نیست کسی که بزرگسال ما را احترام نکند و به خردسال ما ترحم ننماید».

آيا فرزندی که از والدين خود محبت دريافت نکرده، می‌تواند در سالمندی به آن‌ها رسيدگی و محبت کند ؟

خوب يا بد، تحقيقات نشان داده‌اند که شيوه رفتار با والدين در سن پيری و ارتباط فرزندان با آنها تا حد زيادي به شرايط خانوادگی سال‌‌هاي قبل و حتی تا دوران کودکی برمي‌گردد. در مواردي که فرزندان هميشه از محبت پدر و مادر برخوردار بوده‌اند و احساس خلا عاطفی نمی‌کنند، خود را مديون آنها دانسته و با مهربانی و احساس قدرشناسی سعی می‌کنند تا هر کاری که از دست‌شان بر می‌‌آيد، براي آنها انجام دهند.

اما در خانواده‌‌هايی که فرزندان هميشه از بدرفتاری‌‌های جسمی و روحی رنج برده‌اند و در جو خانه فقط تنبيه، سرزنش، ناراحتی و بي‌توجهي حاکم بوده است، وابستگی عاطفی چندان قوی با والدين ندارند و يا اينکه خيلی کم به آن‌ها ابراز محبت می‌‌کنند.

به عبارت بهتر، آن‌ها نمی‌توانند عشق و علاقه‌اي را که دريافت نکرده‌اند، تقديم کنند و در واقع قادر به انجام آن نيستند، چون هيچ‌وقت، چيزي در اين زمينه ياد نگرفته‌اند. اين گروه از فرزندان، از طرف ديگر از نوعی فشار اجتماعی شديد نيز رنج می‌‌برند که بايد والدين را دوست داشت و به کارهای آن‌ها رسيدگی کرد، صرف نظر از اينکه نوع رفتار آنها چگونه بوده است.

اين فشار اجتماعی يک نوع احساس گناه را در آن‌ها به وجود می‌‌آورد و اين حس را منتقل می‌‌کند که: حالا که آن‌ها پير شده‌اند و گذشته‌‌ها گذشته، تو می‌‌توانی ناراحتی‌‌ها را فراموش کنی و آنها را ببخشی و از آن‌ها مراقبت کنی.

ای کاش ما از جوانی بتوانيم با محبت به اطرافيان و خصوصا فرزندانمان و ايجاد حس احترام به بزرگترها، شرايط بهتری را برای سالخوردگی خود آماده کنيم.

و سخن آخر اینکه...

خیلی از ما هنوز جوان هستیم. دنبال رویاها و آرزوهایمان هستیم و دلیلی نداریم که یک لحظه خودمان را جای پدربزرگ و مادربزرگ‌مان بگذاریم. بدو بدو تو کوچه و خیابان دنبال کاراهایمان هستیم و زن سالمند کنار خیابون را نمی‌بینیم که چقدر صبر می‌کند و سرعت پاهایش را محاسبه می‌کند تا از عرض خیابان با ترس رد شود.

شاید هیچ وقت به همسایه طبقه پایین خانه‌مان فکر نکنیم. به آن خانمی که سال به سال در خانه‌اش را کسی نمی‌زند و‌ ما هم یک شب نرفتیم در خانه‌اش را بزنیم و بگیم اومدیم بهش سر بزنیم. اصلا چرا راه دور بریم، چقدر به پدربزرگ و مادربزرگ‌مان سر می‌زنیم، چند بار در سال بهشون زنگ می‌زنیم که بگیم دلمون براش تنگ شده و دوست‌شان داریم.

کافیه سراغ پدربزرگ و مادربزرگ‌هایمان بریم، مهم نیست نسبت خونی با آن‌ها داشته باشیم یا نه، آغوش سالمندان همیشه به روی ما بازه. به یکی از خانه سالمندان سر بزنید. چشم خیلی‌هاا تو این خونه‌ها به در دوخته شده تا کسی با لبخند به سراغشون بره تا دل سیر درباره دردهایشان، تنهایی‌هایشان، جوانی پر ماجرا و تجربه‌شان با آن‌ها حرف بزنند.

یک بار سراغ سالمندانی که با شنا غریبه هستند برید، دست و صورت چروک‌شون را ببوسید. اگر الان فکر می‌کنید خیلی لحظه غم‌انگیزی منتظر شماست باید بگویم که اشتباه می‌کنید. مطمئن باشید شادی عمیقی پشت این کار هست که همه زندگی‌ شما را پر می‌کند.

گردآوری: بخش زناشویی بیتوته