عوامل و علایم حاملگی خارج از رحم + روش های درمانی

مجموعه: بارداری و زایمان

بارداری خارج از رحم

در حاملگی خارج از رحم، تخمك لقاح یافته به جای دیواره داخلی رحم در یکی از لوله های رحمی مستقر شده و آغاز به رشد می کند.

در حاملگی خارج از رحم علائمی شبیه به سقط جنین شامل لکه بینی و یا خونریزی شدید و درد در ناحیه شکم در مریض مشاهده می شود.

بارداری خارج از رحم یکی از دلایل مرگ و میر مادران باردار در سه ماهه نخست حاملگی است.

تشخیص حاملگی خارج رحمی به چه صورت است؟

برای تشخیص حاملگی خارج از رحم نخست تست هورمونی حاملگی از طريق انجام ازمایش خون برای مریض انجام می شود و در صورت مثبت بودن نتیجه تست، احتیاج به انجام سونوگرافی بارداریست تا وجود جنین در رحم مورد بررسی قرار گیرد.

در صورتی که در سونوگرافی، جنینی در رحم مشاهده نشد، حاملگی خارج از رحم محسوب می شود. گاهی به علت پائین بودن سن حاملگی، امکان بررسی دقیق باروش سونوگرافی وجود ندارد و تعيين مقدار هورمون حاملگی در خون مادر به صورت یک روز در میان به تشخیص کمک می کند. در صورتی که مقدار این هورمون به مقدار کافی افزایش نیابد حاملگی خارج از رحم تائید می گردد.

بارداری خارج از رحم چیست

چه عواملی حاملگی خارج رحمی را بالا می برد.

- بیماری های مقاربتی

- بیماری های التهابی لگن

- اندومتریوز (Endometriosis) در صورتی که درمان نشود و به بارداری منجر شود

- لوله های فالوپ اسیب دیده

- استفاده از دارو های ضدبارداری

- باردار شدن به شیوه های آزمایشگاهی( لقاح آزمایشگاهی)

- بستن ناموفق لوله های رحمی

- سابقه خانوادگی شخص برای داشتن حاملگی خارج رحمی

- عمل جراحی لگن

- چسبندگی های لگنی

استفاده از آی یو دی. تقریباً ۵۰ درصد حاملگی زنانی که برای جلوگیری از حاملگی از IUD استفاده می کنند، خارج از رحم صورت می پذیرد.

علایم حاملگی خارج از رحم

اغلب موارد، بارداری خارج رحمی در طی چند هفته نخست بارداری اتفاق می افتد امکان دارد حتی ندانید که حامله هستید و علائمی از یک مشکل ديگر را داشته باشید خونریزی واژینال و درد لگن اغلب نخستین علایم هستند، ولی دیگر موارد ممکن، عبارتند از:

- حالت تهوع و استفراغ با درد

- گرفتگی شکمی

- درد در یک طرف بدن شما

- سرگیجه یا ضعف

- درد در شانه، گردن

- راست روده شدن

بارداری خارج از رحم، میتواند منجر به پارگی فالوپی شود درصورتی که این اتفاق بیافتد، دچار درد شدید و خونریزی شدید میشوید. چنانچه خونریزی سنگین واژن دارید یا سرگیجه، سردرد یا درد شانه فورا با پزشک خویش تماس بگیرید.

علایم بارداری خارج از رحم

عارضه های بارداری خارج رحم

تخمك بارور بعد از لقاح، از طريق لوله های رحم به طرف رحم حرکت می کند. چنانچه لوله های رحم اسیب دیده یا مسدود شده باشد و نتواند تخمك را به طرف رحم هدایت کند، احتمال دارد تخمک در لولۀ رحم لانه گزینی کند و در آن جا به رشد خود ادامه دهد. بارداری خارج رحم بیشتر در لوله های رحم شکل می گیرد ولی در موارد نادر، امکان دارد تخمك در تخمدان، دهانۀ رحم یا حتی محل زخم سزارین لانه گزینی و رشد کند.

در بعضی موارد هم ممکن است یک جنین بطور طبیعی به دیوارۀ رحم بچسبد ولی یک جنین ديگر در لولۀ رحم یا جای دیگری آغاز به رشد کند. به این عوارض حاملگی هتروتوپ ( Heterotopia) می گویند که پدیده ای بسیار نادر است.

در صورت تشخیص ندادن و درمان نشدن بارداری خارج رحم، امکان دارد رشد جنین تا زمان پارگی لولۀ رحم ادامه یابد و سبب درد شدید و خونریزی در ناحیۀ شکم شود. این امر میتواند سبب اسیب دائمی لولۀ رحم یا از بین رفتن کامل آن شود.

چنانچه خونریزی داخلی بسیار شدید باشد و به سرعت درمان نشود، احتمال مرگ مادر هم وجود دارد. به همین علت، تشخیص زودهنگام، درمان و مراقبت های بعدی در این عارضه اهمیت زيادي دارد.

حاملگی خارج رحم چیست

برای حاملگی خارج رحم چه باید کرد؟

هر خانم متاهلی که روابط جنسی دارد، باید به دنبال هر کدام از علایم زیر به پزشک مراجعه کند:

- هنگامی که به دنبال تأخیر پریود، دچار هر گونه درد شکمی تیز یا درد پیچیده در لگن شود.

- هر گاه در طی بارداری دچار خونریزی شود.

- هر گاه دچار لکه بینی یا خونریزی بعد از تأخیر در پریود شود.

- چنانچه دچار سرگیجه های شدید یا حالت غش کردن بشود.

در صورتی که از اشخاص پر خطر برای بارداری نا به جا هستید و یا سابقه این مورد را در قبل داشته اید باید با دقت بیشتری به علایم توجه کنید و سریعا به پزشک یا اورژانس مراجعه نمایید.

علایم حاملگی خارج از رحم

درمان حاملگی خارج از رحم

بارداری نابه جا یا خارج رحمی از مهم ترین شرایط اورژانسی حاملگی به حساب می آید كه تشخیص هر چه سریعتر آن باعث نجات مادر و حفظ باروری دوباره او می گردد، شیوه درمان ( دارویی یا جراحی) به زمان تشخیص، ميزان قطعی بودن تشخیص، اندازه جنین و همینطور به تكنیك های دردسترس بستگی دارد و مقصود پزشک خارج كردن جنین و حفظ توانایی باروری است.

درمان دارویی:حفظ قدرت باروری برای آينده

در مواردی که حاملگی خارج از رحم زود تشخیص داده شود، چنانچه اندازه جنین هنوز كوچك و حاملگی به طور واضح در خارج از رحم باشد، میتوان از درمان دارویی استفاده كرد. درمان غیر جراحی یك حاملگی خارج رحمی بدون پارگی، استفاده از نوعی داروی ضد سرطان به نام متوتركسات است كه داخل مجرای فالوپ تزریق می شود و مولکول های آن رشد سلولی تخمك را متوقف می کنند و سلول های موجود را از بین می برند.

این دارو كه به گونه تزریق داخل وریدی در بیمارستان یا درمانگاه بیماران سرپایی، تجویز می شود میتواند با بی حسی عمومی بدن انجام شود ولی نیازی به بستری شدن نیست. مریض همان روز میتواند بیمارستان را ترک کند ولی باید حدود پانزده روز بعد، دوباره برای معاینه مراجعه کند.

در صورتی كه سطح HCG بعد از این شیوه درمانی كاهش یابد، علامت به پایان رسیدن حاملگی است و بعد از آن علائم هم بهبود می یابند. با این حال ممكن است پس از استفاده از دارو هم نهایتا احتیاج به جراحی وجود داشته باشد.

این درمان قدرت باروری در آينده را از بین نمی برد و شخص میتواند چند ماه پس از این درمان، باردار شود.

درمان جراحی:محافظت کننده

جراحی میتواند به صورت لاپاراسكوپی یا لاپاراتومی( باز كردن شكم) صورت گیرد. درصورتی که بتوان این نوع بارداری را در مرحله های نخست تشخیص داد و اندازه آن زیر 4 سانتیمتر باشد، میتوان از جراحی لاپاراسكوپی استفاده كرد.

بعد از جراحی ميزان HCG خون تا زمان به صفر رسیدن یعنی 21 هفته بعد اندازه‌گیری می شود.

گردآوری: بخش زناشویی بیتوته