نخل خرما و جايگاه آن در كشور ايران

مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم

علاوه برمصرف غذايى از خرما در صنعت نيز از نخل خرما استفاده فراوان میشود

کاشت نخل خرما در ایران

اهميت نخل خرما و جايگاه آن در كشور ايران:
خرما ميوه اى است با ارزش غذايى بالا كه به علت دارا بودن مواد قندى قابل توجه علاوه برمصرف غذايى در صنعت نيز از نخل خرما استفاده فراوان میشود.

ارزشمند بودن نخل خرما بدون دور ریز!
همه اجزای نخل خرما و میوه خرما استفاده می شود. مصارف مختلف خرما در صنعت شامل شيره خرما، شهد خرما، قند مايع، سركه خرما، الكل، عصاره نوشابه و خوراك دام مى باشد و از هسته آن روغن كربن اكتيو، لوريل الكل، مواد مؤثر سطحى و از ضايعات آن در تركيب خوراك دام و طيور استفاده مى كنند. از برگ و تنه نخل خرما در ساخت سایبان، حصار، ظروف بافتنی، سوخت پروند (وسيله ‏اى براى بالا رفتن از درخت نخل خرما) و ... استفاده می شود. همچنین از برگ نخل خرما در ساخت انواع ظروف، بافتنى، حصير و از تنه و چوب نخل خرما در كارخانجات نئوپان سازى و كاغذ سازى و همين طور پوشش ساختمان ها و پل ها استفاده مى كنند. از گرده نخل خرما نیز به عنوان یک مکمل غذایی مقوی و داروی گیاهی برای درمان و معالجه بیماری های مختلف، به خصوص مشکلات ناباروری در مردان استفاده می شود.

شکر خرما:
از خرما كه داراى 75-65% مواد قندى (فروكتوز، ساكاروز، گلوكز) است مي‏توان براى استخراج شكر استفاده كرد. تهيه شكر از ميوه خرما در دوران هاى قديم متداول بوده است ولى نه در سطح بزرگ تجارتي.

 تهيه شكر از ميوه خرما در دوران هاى قديم متداول بوده است

شهد طلاى سياه:
حاصل استخراج و رنگبرى نسبى عصاره خرما است. داراى رنگ ياقوتى، شفاف و عطر و طعم خرما است. اين فرآورده داراى بيشترين خواص خرما است. اين محصول با شيره خرما كه به روش سنتى توليد مى شود، متفاوت است و در اثر حرارت بالا تركيبات حساس به حرارت از بين نمى روند.

تركيبات تشكيل دهنده شهد عسلى خرما شباهت زيادى به عسل كندو دارد. اين ماده داراى قدرت شيرين كنندگى بيشترى نسبت به ساكاروز دارد. اين فرآورده مى تواند در ساخت نوشيدنى هاى انرژى زا و فرآورده هاى پخت( كيك و محصولات قنادى و نانوايى)، فرآورده هاى لبنى و در بستنى به علت كاهش نقطه انجماد، در تشكيل كريستال هاى ريز كمك مى كند، و در ساير صنايع نيز به كار رود.

سرکه خرما:
هر ساله مقدارى از خرما در اثر عدم مراقبتهاى بهداشتى و بسته بندى در منازل، مغازه ‏ها، انبارهاى عمده فروشى و صادراتى معيوب مي‏شود و ديگر نمي‏تواند به صورت خرما قابل مصرف و فروش باشد. معمولاً از اين نوع ميوه هاى معيوب براى تهيه سركه استفاده مي‏شود.

عرق تارونه:
پوست تازه تارونه كه عربى آن كفرى است به طورى كه در كتاب ها نوشته اند داراى خواص زيادى است. از جمله مقوى حجم و روح و قلب و دماغ است. كوبيده آن قابض است و اسهال را بند مي‏آورد. ماليدن خمير تارونه به لثه ‏هاى دندان باعث تقويت آنها و برطرف كردن پيوره و چرك و خون لثه مي‏شود. عرق تارونه داراى عطر بسيار مطبوعى است و مصرف آن اسهال و دل پيچه را برطرف مي‏كند. تولید آن در شيراز معمول است وجنبه تجارتى هم دارد. هر چه نسبت تارونه به آب زيادتر باشد عرق مرغوبتر و گرانتر است.

 همه اجزای نخل خرما و میوه خرما استفاده میشود

پنیر خرما!
 در جوف، تارونه ماده سفيدرنگى مثل پشمك وجود دارد كه اعراب به آن طلع و افراد محلى در ايران به آن پنير مي‏گويند اين ماده كه قسمتى از گلها را تشكيل مي‏دهد بسيار مقوى و براى رفع اسهال مفيد است. خوردن حدود 3 گرم از آن رفع تشنگى مي‏كند و مصرف آن باعث تقويت قواى جنسى مرد و زن مي‏شود. در ناحيه جوزا انتهايى درخت و پاجوشهايش بافتهاى بسيار مقوى و ظريفى وجود دارد كه اهالى منطقه خرماخيز اغلب آنها را به مصرف خوراك مي‏رسانند.

 ساخت صنايع دستى با محصول نخل خرما

انواع صنايع دستى محصول نخل خرما
1. حصير  Hasir
2. تولك يا زنبيل  Tulak
3. سجاده  Sajjadeh
4. خورجين
5. مشب يا بادبزن آتش  Meshab
6. بادزن دستى يا بابزه  Babezah
7. كلاه
8. كپر  Kapar
9. سجم  Sejam
10. كپر چهارديواري
11. آخور حيوانات (پاگهPagah )
12. كت يا قفس  Kot
13. سِوِنْد  Sevend
14. جاروب  Jarub
15. سپو – نوعى سينى لبه دار  Sopu
16. كمبار يا طناب  Kombar
17. جارو از پنگ  Jaro – Az – Pong
18. انواع سفره
19. سرپوش غذا
20. ظرف هاى خرما (پدی )
21. توندون  Tovandun
22. اته  Atu
23. درانى  Dorani
24. پروند Parvand

 از برگ نخل خرما در ساخت انواع ظروف، بافتنى، حصير و ... استفاده میکنند

 
غذاى دوران بحران:
خرما به عنوان غذاى بحران نظير سيل، زلزله و جنگ و خشكسالى و هم چنين به عنوان غذاى اصلى قشر فقير در مناطق محروم و به ويژه در كشورهاى جهان سوم كه با مشكلات سوء تغذيه و گرسنگى مواجه هستند نقش مهمى را ايفا مى كند.

خرما به دليل ويژگى هاى منحصر به فرد نظير مقاومت به خشكى و كم آبى تحمل شرايط نامساعد آب وخاك در زمره معدود گونه هاى گياهى است كه توانسته گسترش و اسكان انسان در سرزمين هاى گرم و غير حاصلخيز را امكان پذير سازد.

نخل خرما در ایران اهمیت زیادی دارد

آيا خرماى كم قند داريم؟
خرما هر چه نرم تر باشد يعنى رطوبت بيشترى داشته باشد در مقايسه با انواعى كه نيمه خشك و خشك است و رطوبتى ندارد درصد قند كمترجم وارد بدن مى شود. يك مشت خرماى خشك دو برابر خرماى نرم كالرى دارد.

لازم است بدانيد همه انواع خرما به جز خارك تقريبا به يك ميزان قند دارند، اما چون خرماى خشك در مقايسه با خرماى نرم رطوبت كمتری دارد و به مقدار بيشترى خورده مى شود انرژى زايى زيادتر و قند بيشترى دارد و مصرف بيش از حد آن براى افراد ديابتى مضر است.