كشف اكسيژن در سطح يك قمر

مجموعه: نوآوری و کشفیات علمی

سفينه فضايي كاسيني كه مدتي به حال ركود رفته بود و چندي پيش فعاليت هاي خود را از سر گرفته در تلاش هاي اخير خود يك اتموسفر بسيار نازك بنام فراسپهر (جو خارجي) را بدور رها قمر يخي زحل كشف نمود كه از اكسيژن و دي اكسيد كربن تركيب شده است. اين اولين باري است كه يك سفينه فضايي بصورت مستقيم مولكول هاي اكسيژن را در يك اتموسفر هر چند رقيق بدور يك دنياي ديگر غير از زمين كشف مي كند.

بر اساس تخمين ها چگالي اكسيژن در سطح رها حدود 5 تريليون بار كمتر از اكسيژن موجود در اتموسفر زمين است. اما نتايج تازه نشان ميدهد كه تجزيه اين عناصر در سطح رها ميتواند در تعيين ميزان فراواني مولكول هاي اكسيژن نقش داشته باشد كه در نتيجه چگالي سطح آن تقريبأ 100 مرتبه بيشتر از جو خارجي ماه زمين يا سياره عطارد است. تركيب اكسيژن و دي اكسيد كربن حتمأ در نتيجه فعل و انفعالات پيچيده شيميايي در سطح اكثر اجرام يخي در عالم بوجود مي آيد.

بن توليس از دانشمندان تيم كاسيني در موسسه تحقيقاتي جنوب شرق سانتياگو مي گويد: "نتايج تازه نشان ميدهد كه فعل و انفعالات پيچيده شيميايي با مشاركت اكسيژن ميتواند در سراسر منظومه شمسي و يا حتي گوشه هاي ديگري از عالم يك امر كاملأ معمولي باشد. اين گونه فعاليتي شيميايي ميتواند پيش شرط يا شرايط لازم براي حيات باشد. تمامي شواهد بدست آمده از سفينه فضايي كاسيني نشان ميدهد كه رها بسيار سرد و خالي از آب مايع است كه براي گونه هاي حياتي كه ما مي شناسيم امر ضروري شمرده ميشود".

انتشار اكسيژن از طريق پرتو افكني سطح ميتواند به ايجاد شرايطي كمك كند كه براي شكل گيري حيات در يك قمر يخي ديگري كه آب مايع زير سطح آن وجود دارد. اگر اكسيژن و دي اكسيد كربن از سطح يك قمر به گونه ي به اقيانوس هاي زير سطح آن نفود كند، در آنصورت محيط مناسب و مهمان نوازي را براي تركيبات پيچيده تر فراهم مي سازد و در نتيجه حيات شكل ميگيرد. دانشمندان علاقمند هستند تا بدانند آيا شكل گيري حيات در اقمار يخي با يك اقيانوس امكان پذير است، هر چند تا هنوز نشانه هاي از حيات در اين گونه اقمار كشف نشده.

اتموسفر رقيق همراه با اكسيژن و دي اكسيد كربن در قمر رها دومين قمر بزرگ زحل اين دنياي يخي را در جايگاه ويژه در اين منظومه كوچك قرار داده. تيتان يك اتموسفر غليظ و انبوه متشكل از نيتروژن - متان و اندكي دي اكسيد كربن و اكسيژن دارد.

سفينه فضايي كاسيني

به گفته ليندا سپيلكر- دانشمند پروژه كاسيني ناسا " به نظر ميرسد رها نسبت به تصورات گذشته ما بسيار جالب و مهم شده. يافته هاي كاسيني تنوع سرشاري را در اقمار زحل مشخص ساخته و نشانه هايي را در مورد چگونگي شكل گيري و تكامل آنها به ما ميرساند.

سفينه فضايي گاليه

اخترشناسان در گذشته هم بر اساس رصد هاي سفينه فضايي گاليله و هابل حدس ميزدند كه رها يك اتموسفر رقيق مركب از اكسيژن و دي اكسيد كربن دارد. از سوي ديگر رصد هاي كاسيني نشان داد كه اكسيژن در نتيجه بمباران اشعه فرابنفش خورشيد از سطح حلقه يخي زحل فرار ميكند. اما كاسيني با پرواز نزديك به فاصله 101 كيلومتر از كنار رها توانست بصورت مستقيم حضور اكسيژن و دي اكسيد كربن را در جو بيروني اين قمر يخي كشف كند.
منبع:parssky.com