حیض و احکام حیض چیست ؟

مجموعه: احکام دینی

حیض و احکام حیض چیست ؟

آشنایی با حیض و احکام آن

حیض چیست ؟

حیض به خونریزی طبیعی رحم در زنان بالغ و غیر یائسه گفته می شود که به طور معمول هر ماه یک بار اتفاق می افتد. این پدیده یک فرایند طبیعی و سالم در بدن زنان است و با تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی همراه است.

احکام حیض در اسلام به مجموعه ای از دستورات و احکامی اطلاق می شود که مربوط به زنان در دوران قاعدگی است. این احکام شامل محدودیت هایی در انجام برخی عبادات و فعالیت های اجتماعی می شود.

شرایط حیض :

• سن: زن باید به سن بلوغ رسیده باشد.

• یائسگی: زن نباید یائسه شده باشد.

• مدت زمان: خونریزی باید حداقل سه روز و حداکثر ده روز طول بکشد.

• استمرار: خونریزی باید در سه روز اول به طور مداوم ادامه داشته باشد.

• طهارت: زن باید بعد از اتمام خونریزی، ده روز پاک باشد.

اقسام حائض :

بانوان در دوران قاعدگی بر اساس نظم شروع خون دیدن و تعداد روزهای آن حالات مختلفی دارند و بر اساس آن، احکام عادت ماهانه را اجرا می کنند. زنی که دو بار پشت سر هم به صورت یکسانی خون حیض ببیند «صاحب عادت» است:

• اگر زمان شروع و تعداد روزهای خون دیدن یکسان باشد: صاحب عادت وقتيه و عدديه است.

• اگر فقط زمان شروع آن معلوم باشد: صاحب عادت وقتیه است.

• اگر فقط تعداد روزهای دیدن خون معلوم باشد: صاحب عادت عددیه است.

• اگر زمان شروع یا تعداد روزها معلوم نباشد یا فراموش کرده باشد یا عادت قبلی او به هم خورده و عادت جدیدی شکل نگرفته باشد: مُضْطَرِبِه است.

• کسی که برای اولین بار خون حیض می بیند مُبْتَدِئه است.

• کسی که فراموش کرده عادتش چگونه بوده ناسِیه است.

حکم حیض چیست

احکام حیض :

نماز و روزه : زنان در دوران حیض از خواندن نماز و روزه گرفتن معاف هستند. زنان باید روزه های قضای دوران حیض خود را در ماه های دیگر بجا بیاورند.

مسجد : زنان در دوران حیض نمی توانند به مسجد وارد شوند.

تلاوت قرآن: زنان در دوران حیض می توانند با وضو به قرآن کریم گوش دهند و آن را بخوانند، اما نمی توانند آن را لمس کنند.

اعمال عبادی: انجام برخی اعمال عبادی مانند طواف، اعتکاف و حج در دوران حیض ممنوع است.

روابط زناشویی: همسران در دوران حیض زن، از برقراری رابطه جنسی منع شده اند و جماع در این دوران حرام است.

احکام حائض :

قرآن در آیه 222 سوره بقره خون حیض را مایه رنج و ناراحتی دانسته و نزدیکی در این حالت را ممنوع کرده است. در دو کتاب وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل، 375 حدیث درباره احکام حیض جمع آوری شده است و بر همین اساس احکام خاص حائض عبارتند از:

• همه چیزهایی که بر جُنُب حرام است بر حائض نیز حرام است، مانند توقف در مسجد، قرار دادن چیزی در مسجد، عبور از مسجد الحرام و مسجد النبی، لمس نام خدا و آیات قرآن، عبادت های مشروط به طهارت مانند نماز، روزه، طواف و اعتکاف. قضای نمازهای روزانه بر حائض واجب نیست ولی قضای روزه ماه رمضان بر او واجب است.

• حرام بودن خواندن سوره هایی که سجده واجب دارند.

• نزدیکی کردن در این مدت هم بر زن و هم بر مرد حرام است و بیشتر فقیهان معتقدند کفاره نیز دارد.

• طلاق دادن زن حائض باطل است.

• پس از پایان عادت ماهیانه، غسل حیض برای انجام عباداتی مثل نماز و روزه واجب می شود.

• از جمله احکامی که بر حیض، مترتب می شوند این است که اگر زن در وقت نماز از حیض پاک شد، باید فوراً غسل کند تا بتواند نماز را پیش از آنکه وقت نماز تمام شود بخواند.

مکروهات :

در زمان حیض انجام برخی کارها کراهت دارد:

• به همراه داشتن قرآن

• خواندن قرآن (سوره های سجده دار حرام است)

• دست زدن به حاشیه آیات قرآن

مستحبات :

مستحب است زن حائض در وقت نماز، خود را از خون پاک نماید و با وضو در مکان نماز خود مشغول ذکر و دعا و صلوات شود.

مدت حیض چند روز است

غسل حیض :

بعد از اتمام خونریزی و پاک شدن زن، غسل حیض واجب است. غسل حیض مانند غسل جنابت واجب است و  شامل شستن تمام بدن با نیت غسل حیض  می باشد.

احکام بعد از حیض :

غسل: بعد از اتمام خونریزی و پاک شدن، غسل حیض واجب است.

نماز: زنان بعد از غسل حیض می توانند نماز خواندن را آغاز کنند.

روزه: زنان بعد از غسل حیض می توانند روزه گرفتن را آغاز کنند.

مسجد: زنان بعد از غسل حیض می توانند به مسجد وارد شوند.

مسأله : خون حیض پس از تمام شدن نُه سال قمری (تقریباً معادل هشت سال و هشت ماه و بیست روز شمسی) از دختران خارج می گردد و با تمام شدن شصت سال قمری (تقریباً معادل پنجاه وهشت سال و هشتاد روز شمسی) قطع می شود، بنابراین هر خونی که قبل از نُه سالگی ببیند حیض نیست و آنچه بعد از شصت سالگی ببیند احکام حیض را ندارد.

مسأله : عبادتهايى كه مانند نماز بايد با وضو يا غسل يا تيمم به جا آورده شود؛ ولى به جا آوردن عبادتهايى كه وضو و غسل و تيمم براى آنها لازم نيست، مانند نماز ميّت، مانعى ندارد.

نکات مهم در دوران حیض :

• زنان در دوران حیض باید از انجام کارهایی که باعث تشدید خونریزی می شود، خودداری کنند. • باید از فعالیت های سنگین و طاقت فرسا خودداری کنند.

• استراحت کافی و تغذیه مناسب در دوران حیض بسیار مهم است.

• زنان در دوران حیض باید بهداشت فردی را به طور کامل رعایت کنند.

• زنان در دوران حیض باید از مصرف داروهای ضد انعقاد خون خودداری کنند.

در صورت وجود هر گونه سوال یا نگرانی در مورد حیض و احکام آن، باید به مراجع مذهبی مراجعه کرد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته