اختلال وسواس جبری چیست؟

مجموعه: مشاوره خانواده

اختلال وسواس جبری

در وسواس جبری افکار وسواس گونه و استرس آور و ترس با وسواس های عملی همراه می شود. این وسواس های عملی کارهایی وسواس گونه هستند که فرد برای کوشش در راه کاهش وسواس های فکری خویش انجام می دهد. این کردارها تکراری و کلیشه ای و تا اندازه ای غیرارادی هستند.

وسواس جبری

اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟

اختلال شخصیت وسواسی جبری نوعی اختلال شخصیتی است که با زیاده روی در کمال گرایی، نظم و پاکیزگی معلوم می شود. اشخاص مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی اجباری حس نیاز شدیدی به اعمال استانداردهای خویش در محیط بیرونی می کنند.

اختلال وسواس جبری جزء بیماریها ی طبقه وسواس و اختلال های مرتبط با آن میباشد که دارای دو بخش عمده شامل وسواس فکری و وسواس عملی می باشد.

در نوع وسواس فکری، افکار مزاحم و تکرارشونده در ذهن وجود دارد. گاهی شخص حتی سعی می کند چنين فکرهایی را از ذهنش بیرون کند برای این که می داند که آن مواردی که فکرش را مشغول کرده، جای نگرانی ندارد، ولی با وجود تلاش موفق نمی شود از شر آن ها خلاص گردد. گاهی این افکار وسواسی اسیب به افراد دیگر را شامل می شود و به صورت تصاویر یا تکانه در ذهن شخص ایجاد می شود. اعمال وسواسی جبری تکرار شونده و مزاحم ولی اجباری هستند.

ممکن است با زمینه افکار وسواسی توام باشد ولی گاهی هیچ ذهنیت فکری وجود ندارد و شخص بطور تکرارشونده و بدون فکر، عملی را انجام می دهد.

این بیماران خود را مکلف و موظف به انجام کاری می کنند و در صورت انجام ندادن آن عمل، دچار نگرانی میشوند به عنوان نمونه شخصی در خصوص شستن دست وسواس دارد و باید دست خویش را حداقل پنج دفعه زمانی که می خواهد چیزی را میل کند بشوید و چنانچه کم تر از آن شسته شود حس کثیفی در ناحیه دست می کند و دایم نگران است یا شخصی وسواس به قفل کردن در دارد و پس از قفل کردن در چندین دفعه چک می کند تا خیالش راحت شود.

وسواس جبری چیست

همه ما ممکن است در دوره ایی کمی وسواسی به نظر بیا ییم. اما زمانی میگویم که فردی احتمالا دچار اختلال وسواسی جبری هست که:

۱. افکار یا تصورات ناراحت کننده , علی رغم میلش, به ذهنش هجوم می آورند و سعی وی برای بیرون کردن آن ها از ذهنش بی اثر است.- افکار یا تصورات وسواسی.

۲. احساس می کند که باید برخی از کار ها رو به صورت خاصی انجام دهد تا حس ارامش کند، به عنوان مثال مرتباً دست شستشو یا مرتباً چیز های گوناگون رو چک کردن به عنوان نمونه :آیا در منزل بسته است یا نه آیا اطو به برق است یا نه آیا زیر گاز روشن است یا نه- اقدامات جبری مرتبط با آن.

اختلال وسواسی جبری

علل ابتلا به وسواس جبری

اگرچه علل ابتلا به وسواس جبری( OCD) کاملا شناخته شده نیست، ولی موردهای زیر تأثیر زيادي در ابتلا به این بیماری دارد:

- تغییرات جسمی و بدنی

- محیط

- کمبود سروتونین

- سابقه خانوادگی

- زندگی پر از استرس

اختلال جبری

علایم وسواس جبری

- شستشو و تمیزکردن

- شمارش

- بررسی و چک کردن 

- تقاضای اطمینان کردن 

- انجام مکرر کار و یا عملی

- نظم و ترتیب بخشیدن

عارضه های ابتلا به وسواس جبری

عوارضی و مشکلاتی که امکان دارد همراه ابتلا به وسواس فکری وجود داشته باشد، شامل:

- خطر خود‌کشی

- خطر اعتیاد به الکل و یا موادمخدر

- دیگر اختلالت اضطرابی

- بیماری افسردگی

- اختلال های خوردن

- عدم توانایی در انجام کارهای روزانه و یا مدرسه

- مشکل در برقرای ارتباط

- کاهش کیفیت زندگی

اختلال وسواس جبری چیست

تشخیص و درمان اختلال شخصیت وسواس- جبری

اشخاص مبتلا به گرایش های وسواسی- جبری بیش از اشخاص مبتلا به دیگر اختلال های شخصیتی به دنبال درمان هستند. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری، در گفتگو، رفتاری شق و رق، رسمی و خشک دارند. نمی شود گفت که وضعیت عاطفی شان کند یا تخت است؛

بلکه شاید محدود توصیف خوبی از آن باشد. این ها در حرف زدن پیش دستی نمی کنند و خلقشان معمولاً جدّي است. امکان دارد از این که خودشان بر جریان گفتگو مسلط نیستند، نگران گردند. جواب های بسیار پر طول و تفصیلی به سوال ها می دهند.

مکانیسم های دفاعی مورد استفاده آنها عبارت است از دلیل تراشی، جداسازی، ذهنی سازی، وارونه سازی و ابطال.

روش درمان اختلال شخصیت وسواسی- جبری روان درمانی همراه با رفتار درمانی و تجویز دارو می باشد.

وسواس جبری فکری

نكاتی برای خانواده و دوستان

- رفتار یك شخص مبتلا به بیماری وسواسی جبری( OCD) میتواند نا امید كننده باشد. به خاطر داشته باشید این شخص نمی خواهد مشكل زا باشد. آن ها تنها سعی دارند تا حد ممكن با شرایط كنار بیایند.

- ممكن است مدتی طول كشد تا شخصی بپذیرد نیازمند كمك است. آن ها را تشویق كنید در خصوص OCD مطالعه كنند و در خصوص آن با یك كارشناس صحبت كنند.

- اطلاعات خود را در خصوص OCD افزایش دهید.

- شما میتوانید به مواجهه درمانی با نشان دادن واكنش متفاوت به اعمال جبری بستگانتان كمك كنید.

- آن ها را تشویق كنید تا موقعیتهای ترس زا را متوقف كنند.

- به شركت در اعمال جبری یا چك های گوناگون« نه» بگویید.

- به آنان اطمینان بخشی در خصوص اینكه همه چیز روبراه است نكنید.

- نگران نباشید كه شخصی با اختلال وسواس افكار خشنونت گرایی عملاً آن را انجام دهد، این اتفاق بسیار نادر است.

- از آن ها سؤال كنید آیا شما میتوانید به هنگام ملاقات با پزشك عمومی، روانپزشك یا متخصصی ديگر همراه آن ها باشید.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته