سیاره ای که شب ها روی آن آهن مذاب می بارد

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 07 فروردين 1399 12:33

به گزارش باشگاه خبرنگاران، بر اساس مطالعه های اخیر اختر شناسان آن ها سیاره ای را کشف کردن که در آن باران آهن می بارد. این سیاره فراخورشیدی بزرگ، هزاران برابر بیشتر از زمین در معرض تابش پرتو هایی است که زمین از خورشید دریافت می کند و این تابش ها سطح آنرا به اندازه کافی برای بخار فلزات داغ می کند که سپس بعنوان باران آهن بر سطح این سیاره ببارند.

این دنیای بیگانه در دوردست، WASP- ۷۶ b نام دارد. این گوی آتشین میزبان شرایط جوی شدیدی است که فلزات را در سطح آن بخار می کند و سپس مجدد به صورت باران بر سطح آن می بارد.

این سیاره در سپتامبر ۲۰۱۸ توسط ابزاری موسوم به اسپرسو که بر روی تلسکوپ بسیار عظیم رصدخانه جنوبی اروپا (VLT) سوار شده است، مشاهده شده بود.

اسپرسو یک طیف نویس قوی است که قادر به شکستن نور گرفته شده از اجرام کیهانی دوردست است. دانشمندان میتوانند از داده های آن استفاده کرده و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند تا بعضی از ویژگی های اصلی دنیا های دوردست را دریابند.

اسپرسو برای شکار سیاره های شبیه به زمین که به دور ستاره هایی با مشخصات مشابه خورشید منظومه شمسی (Solar System) ما می گردند، ساخته شده است. با این حال، اخترشناسان متوجه شدند که این ابزار دارای انعطاف بیشتر و توانایی انجام طیف وسیعی از کار ها من جمله بررسی جو سیاره های فراخورشیدی مانند WASP- ۷۶ b است.

احتمالا کلمه بحرانی هم کلمه مناسبی برای توصیف اتمسفر WAP- ۷۶ b نباشد. این سیاره طوری در مدار ستاره خود قفل شده است که هر چرخش به دور خود را تقریباً به همان اندازه که طول می کشد یک بار به دور ستاره خود بچرخد، انجام می دهد؛ بدین ترتیب همواره یک سمت این سیاره رو به ستاره میزبان خود است و این سمت از این سیاره بطور مستمر در معرض تابش نور و اشعه از ستاره خود است، در حالیکه طرف دیگر در تاریکی مطلق به سر می برد.

تخمین زده می شود دمای آن سمت از WASP- ۷۶ b که همواره روز است، بیش از ۲۴۰۰ درجه سانتیگراد باشد که یعنی به اندازه کافی گرم است که سبب شود حتی فلزات نیز بخار شوند.

در حالی که سمت تاریک این سیاره در دمای نسبتاً قابل کنترل ۱۵۰۰ درجه سانتی گراد قرار دارد، این اختلاف شدید دمایی میتواند بادی قدرتمند ایجاد کند که قادر به انتقال عناصر جوی از سمت روز به سمت  شب و برعکس باشد؛ بدین ترتیب بعضی شب ها در سمت شب این سیاره، آهن می بارد.

این امر حاکی از آن است که بخار آهن از هوای گرم روز این سیاره توسط وزش باد شدید جوی به سمت شب منتقل می شود. در این محیط که خنک تر از سمت روز است، تبخیر آهن متراکم می شود و به صورت باران بر سطح این سیاره فرو می ریزد.

به گفته نویسندگان این مقاله، این اولین بار است که شیمی متمایزی بین روز و شب یک سیاره غول پیکر و فوق العاده داغ گازی کشف شده است.