تقویم تاریخ - 6 مرداد

مجموعه: تقویم تاریخ

664م:طبق اسناد موجود، 28 ژوئيه سال 964 ميلادي (مرداد 343 خورشيدي) احمد بويه ديلمي (معزالدوله) كه از زمان تصرف بغداد در سال 945 ميلادي و تعويض خليفه عباسي، قدرت حكومت را به عناصر ايراني بازگردانده بود دستور داد كه از آن پس هر سال در ده روز اول ماه قمري محرم مراسم عزاداري حسين ابن علي (ع) برگزار شود كه گفته اند هدف وي از اين عمل عمدتا سياسي بود. اين دستور در زماني صادر شد كه شيعيان در قلمرو ديليميان كه از شمال ايران بپا خاسته بودند تا حاكميت را به ايرانيان بازگردانند در اقليت بودند.

1288ش:در اين روز در سال 1288 (28 ژوئيه 1909) شيخ فضل الله نوري كه پس از خلع محمدعلي شاه ، از 26 تير ماه در خانه اش تحت نظر بود به اتهام مخالفت با نظام مشروطه و ترغيب ديگران به اين مخالفت به دادگاه انقلاب تسليم شد.

شيخ فضل الله روز نهم مرداد 1288 به حکم اين دادگاه اعدام شد.

1941م:مطبوعات متفقين براي آماده ساختن زمينه حمله نظامي به ايران و توجيه آن ، در شماره هاي 28 ژوئيه 1941 خود ، با يك مضمون ايران را محل استقرار ستون پنجم هيتلر وانمود كردند و نوشتند كه ارتش ايران طبق نقشه محرمانه آلمان آماده حمله به قفقاز مي شود تا در اين منطقه نيروهاي شوروي از دو سوي تحت فشار قرار گيرند. اين روزنامه ها گزارش ها اغراق آميز از قدرت و وسعت ارتش ايران منتشر كرده بودند و روز هاي بعد هم بدون اين كه تكذيبيه هاي ايران را چاپ كنند به اين تبليغات خود ادامه دادند.

1322م:لايحه آموزش و پرورش اجباري، رايگان و يكسان در ايران كه ششم مرداد1322 به تصويب مجلس رسيده بود پس از امضاي شاه در هشتم مرداد و انتشار در روزنامه رسمي كشور به صورت قانون در آمد. قانون آموزش و پرورش اجباري كه از شهريور 1353 تعميم يافت از قوانين مهم و مردمي وطن ماست. از شهريور 1353 همه مدارس غير دولتي موجود نيز از سوي دولت خريداري و كارمندان آنان با احتساب سوابق كار به استخدام وزارت آموزش و پرورش در آمدند و قرار نبود كه در ايران، از آن پس مدرسه پولي به وجود آيد.

از همين زمان مدارس عالي ايران نيز با ترتيب ديگري كه داده شده بود بدون شهريه شدند. علاوه بر تحصيل رايگان و يكسان، از مهرماه (غاز سال تحصيلي 1354 ــ 1353) در مدارس ابتدايي و راهنمايي تحصيلي، نوجوانان تغذيه رايگان هم مي شدند.

1331ش:در چنين روزي در سال 1331 خورشيدي (1952 ميلادي)، لايحه اختيارات دكتر مصدق در مجلس شوراي ملي مطرح و روز بعد به تصويب رسيد و به رهبر ملت ايران اختيار داده شد كه تا شش ماه بعد؛ در اجراي برنامه هاي خود قوانين و آيين نامه ها و ضوابطي را كه ضروري مي داند به صورت آزمايشي به مرحله اجرا بگذارد و پس از اين مدت به مجلس بياورد و تا تعيين تكليف در مجلس، آن قوانين همچنان لازم الاجرا باشند.

1685م:امروز سالگرد درگذشت « يوهان سباستيان باخ J.S.Bach » موسيقيدان بلند آوازه آلماني است كه 28 ژوئيه 1750 درگذشت . وي بسال 1685 به دنيا آمده بود و 65 سال عمر كرد . پدر يوهان نيز موسيقيدان بود. باخ آهنگهاي جاويدان متعدد ساخته و به يادگار گذارده است . او مانند پدرش در نواختن ترومپت مهارت ويژه داشت.

1971م:ديان آربس Diane Arbus از معروفترين هنرمندان عكس قرن 20 آمريكا 28 ژوئيه 1971 در 48 سالگي خودكشي كرد. هنر او در گرفتن عكس مستند بود . او مي گفت كه مي خواهد با دوربين « تاريخ اجتماعي » را بنويسد و چنين كتابي، يكپارچه حقيقت است ، زيرا كه دوربين آئينه است و دروغ نمي گويد و با قلم فرق بسيار دارد.

« ديان » براي يافتن سوژه هاي خود به بيمارستانها ، به محله هاي فقير نشين شهر ، به ميان خانه بدوشها ، گدايان ، سالخوردگان تنها ، عليل ها و ... مي رفت و در حالت خاصي از آنان عكس مي گرفت . دولتمردان و سياستمداران از كار افتاده را هم در روزهاي ناتواني مستثني نمي كرد. عكسهاي زن و شوهرها را در روز عروسي در كنار عكسهاي پنجاه ــ شصت سال بعد آنان قرار مي داد و مونتاژ مي كرد. مجموعه عكس او اينك مورد استفاده رسانه هاست.

وي در عين حال استاد تدريس فن عكاسي در دانشگاه بود و اين نكته ازوست كه يك عكس خوب بدون زيرنويس بايد داستان را بيان دارد.

1165م:28 ژوئيه سال 1165 ميلادي زادروز محي الدين محمدابن علي ابن محمد العربي الحاتمي است كه مولفان تاريخ فلسفه ، اورا مهمترين فرضيه پرداز صوفيسم نوشته اند. وي كه در اندلس ( اسپانياي جنوبي و شرقي ) به دنيا آمده بود در جواني زادگاه خود را رها ساخت و پس از 30 سال سير و سياحت و مطالعه در شمال افريقا ـ از مغرب عربي ( مراكش ) تا مصر و ديدار از عربستان و آناتولي و سرزمين هاي ديگر آسياي غربي در سوريه رحل اقامت افكند و تا پايان عمر در دمشق بسر برد و 16 نوامبر 1240 ميلادي در 75 سالگي در همين شهر درگذشت . افكار العربي در مهمترين اثر او « الفتوحات المكيه » منعكس است. آثار او را 289 مكتوب گزارش كرده اند كه 150 مورد آن تا به امروز باقي مانده است . وي نوشته است كه هيچ چيز جز خدا باقي ماندني نيست و هر چيز و هركس ، جز خدا فنا پذير است. از نوشته مولفان چنين بر مي آيد كه وي با فقهاء ميانه خوبي نداشت.

1912م:مهندس لودويگ بولكو Ludwig Boelkow سازنده نخستين جت جنگنده جهان 28 ژوئيه دو روز پس ازپنجاهمين سالگرد وارد عمليات نظامي شدن اين جنگده در 91 سالگي در مونيخ درگذشت . او كه30 ژوئن 1912 به دنيا آمده بود در سال 1944 موفق به تكميل نخستين جت جنگنده جهان در كارخانه مسر اشميت آلمان شد. مهندس بولكو در عين حال يكي از طراحان جتهاي مسافر ارباس و از موسسان و اعضاي شركت هوايي ــ فضايي اروپا بود.

1746م:جان پيتر زنگر John Peter Zenger نخستين روزنامه نگار جهان كه به اتهام « افترا » به زندان افتاده بود 28 ژوئيه 1746 بدرود حيات گفت. زنگر از آلمان به آمريكا مهاجرت كرده بود و چون در آلمان در صنعت چاب و نشر كار كرده و داراي تجربه بود ، در نيويورك به استخدام ناشر نشريه « نيويورك گازت » درآمد. در آن زمان هنوز آمريكا يك مهاجرنشين انگليسي بود و بر هر گوشه اش يك فرماندار انگليسي حكومت مي كرد كه از لندن اعزام مي شدند.

در سال 1733 ويليام كازبي فرماندار انگليسي نيويورك معاون خود و قاضي شهر را بدون دليل بركنار كرد و اين دوتن تصميم گرفتند كه مراقب كارهاي فرماندار باشند و به افشاءگري و انتقاد بپردازند. براي اين كار نياز به يك نشريه داشتند و هفته نامه

« نيويورك ويكلي جرنال » را راه اندازي و چون اهل اين حرفه نبودند « زنگر » را مدير و سردبير آن كردند و به وسيله آن به انتقاد از كارهاي فرماندار پرداختند و چند نسخه از هرشماره را هم براي اطلاع دولت انگلستان به لندن فرستادند و هربار «كازبي» مورد بازخواست قرار مي گرفت .

فرماندار كه در عين حال عهده دار وظايف پليس بود وقتي كه چنين ديد « زنگر » را به اتهام زدن افترا و تهمت دستگير ساخت ، برايش يك قرار تامين بسيار سنگين تعيين كرد ، او رادر نوامبر 1734 به زندان فرستاد و در اوت سال بعد پرونده اش به دادگاه ارسال داشت و عذر آورد كه تكميل نبوده است و به اين ترتيب« زنگر » ده ماه در زندان بود كه محاكمه اش شروع شد.

1729م:28 ژوئيه سال 1729 نخستين قيام بردگان سياه پوست در ايالات متحده آمريكا آغاز شد. قيام كنندگان كه 44 نفر بودند در سر راه خود از كاروليناي جنوبي به فلوريداي اسپانيا هر سفيد پوستي را كه ديدند كشتند، اما پيش از رسيدن به مرز فلوريدا و به دست آوردن آزادي خود، به محاصره نيروهاي نظامي انگلستان درآمدند كه اسير و كشته شدند. اما ساير سياهپوستان به قيامهاي خود تا به دست آوردن آزادي و حقوق مدني ادامه دادند. سياهپوستان از قرن هفدهم از آفريقا ربوده و يا خريده شده و به قاره امريكا جهت كاركردن رايگان براي اربابان برده و فروخته شده بودند، زيرا كه بوميان آمريكا (سرخپوستان) حاضر نبودند براي سفيد پوستان اروپايي مهاجر كاركنند.

1791م:براي جلوگيري از گسترش انقلاب فرانسه به ساير نقاط اروپا، سران دولتهاي آلماني زبان اتريش و پروس در پايان مذاكرات «وين» كه از سه روز پيش (25 ژوئيه سال 1791) آغاز شده بود تصميم گرفتند كه با ساير سران اروپا براي تشكيل يك كنگره سراسري تماس بگيرند و يك تصميم مشترك اتخاذ كنند.

1794م:روبسپير انقلابي راديكال فرانسه كه بسياري را به تيغ سنگين گيوتين سپرده بود 28 ژوئيه 1794 با 20 تن از همفكرانش با گيوتين و در ملاء عام اعدام شد. درپي اعدام روبسپير، انقلاب فرانسه صورت ديگري به خود گرفت. روبسپير كه ايرلندي تبار بود هنگام اعدام 36 ساله بود. وي كه از اعضاي موثر «كميته امنيت ملي» انقلاب فرانسه بود به كنوانسيون (مجمع ملي) فرانسه پيشنهاد كرده بود كه براي كوتاه كردن دست تجديد نظرطلبان و بورژواها بايد تصفيه ديگري انجام شود و پس از يك نطق دو ساعته در مجمع، درخواست تصويب پيشنهاد را داده بود. همين نطق طولاني كه با كف زدن و حمايت رو به رو مي شد باعث طولاني شدن جلسه و موكول شدن راي گيري به جلسه بعدي شد. در فاصله دو جلسه، ميانه روها به تبادل نظر پرداختند و متوجه شدند كه با تصويب پيشنهاد روبسپير كه قطعي به نظر مي رسيد، 17 هزار تن بركنار، بازداشت و احيانا اعدام خواهند شد و لذا در جلسه بعد (27 ژوئيه) شروع به پرسشهايي از روبسپير كردند و چون وي نسبت به آنان خشن شد داد و قال راه انداختند كه دفعتا ورق برگشت و اكثريت اعضاي جلسه برضد روبسپير شدند و با صداي بلند او را قاتل خواندند و درخواست دستگيري اش را كردند كه پليس حاضر در جلسه كنوانسيون او و همفكرانش را دستگير و همان روز محاكمه و روز بعد اعدام شدند!. افسران ارتش از مخالفان روبسپير بودند زيرا كه وي با جنگ با اتريش مخالفت كرده بود.دليل اين مخالفت اين بود كه عقيده داشت جنگ باعث قهرمان شدن برخي از افسران، و كودتا خواهد شد.

1871م:در اين روز در سال 1871، كنگره آمريكا پيمان، «فورت ستاويكس Fort Stawix» را كه در سال 1768 ميان بوميان (سرخپوستان) آمريكا و دولت انگلستان امضا شده بود و دولت انگلستان بوميان را يك ملت مستقل خوانده و حاكميت و قلمرو و قوانين آنها را به رسميت شناخته بود يكجانبه لغو كرد و اعلام داشت كه در ايالات متحده، فقط يك ملت مي تواند وجود داشته باشد. با وجود اين، در اين قانون اشاره يي به تابعيت سرخپوستان نشده بود. دهها سال بعد قانون ديگري آنها را از اتباع آمريكا تلقي كرد. با وجود اين قانون، سرخپوستان كه عمدتاً در اراضي محصور (رزرويشن) زندگي مي كنند در مسائل داخلي عملا تابع قوانين آباء اجدادي خودشان هستند.

1914م:28 ژوئيه 1914 امپراتوري اتريش به صربستان اعلان جنگ داد و به اين ترتيب جنگ جهاني اول آغاز شد زيرا كه روسيه به كمك كشور همنژاد خود صربستان شتافت و آلمان نيز براي دفاع از همنژادان اتريشي خود در برابر روسيه وارد جنگ شد و ....

جرقه جنگ جهاني اول در 28 ژوئن 1914 كه گاوريلو پرينسيپ وطندوست صرب در شهر سرايوو وليعهد اتريش، گراندوك فرانتس فرديناند و زنش را ترور كرده بود زده شده بود و در اين فاصله، ارسال اولتيماتوم هاي اتريش به صربستان ادامه داشت. اروپا از سالها قبل از اين با تشكيل اتحاديه هاي نظامي دوگانه براي جنگ آماده مي شد كه مورخان اين دوره را «دوران صلح مسلح» نوشته اند. رقابت قدرت هاي اروپايي بر سر استعمار ساير كشورها باعث دشمني آنها شده بود زيرا كه آلمان ديرتر از ديگران پا به ميدان استعمار گذارده بود و سهم خواهي مي كرد.

1937م:ارتش ژاپن كه برغم مخالفت جهانيان، چين را مورد تعرض نظامي قرارداده بود 28 ژوئيه 1937 شهر پكن را هم تصرف كرد. ژاپني ها كه قبلا منچوري را تصرف كرده بودند به تصرف ساير نقاط شمالي و شمال شرقي چين ادامه دادند و تا اواخر جنگ جهاني دوم در چين مانده بودند.

1943م:28 ژوئيه 1943 (هفتم امرداد 65 سال پيش) روزي است كه نيروي هوايي انگلستان هامبورگ آلمان را كه اينك ثابت شده است «عاري از استقرار نظاميان» بود با فروريختن بمب به آتش كشيد. در اين بمباران، بيش از 42 هزار تن از ساكنان هامبورگ معروف به شهر عمودي (شهر آسمانخراش ها و برجهاي مسكوني) كشته و سه چهارم ساختمانهاي شهر ويران شدند. سران آلمان 70 ميليوني اينك در دو اتحاديه، متحد همين انگلستان هستند!.

2003م:كودتاي نظامي 16 ژوئيه 2003 جمهوري نفت خيز آفريقايي « سائوتمه و پرنسيپ» نخستين كودتا بود كه بر اثر اعتراض هاي جهاني و ميانجيگري برخي دولتها پس از 10 روزبا مسالمت پايان يافت و رئيس جمهوري اين مستعمره سابق پرتغال كه يك مجمع الجزاير 120 هزار نفري در غرب آفريقا است به كشورش مراجعت واز 28 ژوئيه امور به حالت اول بازگشت.سائوتمه در قرون 17 و 18 يك مركزپرتغالي صادرات برده بود.

1945م:يك بمب افكن ارتش آمريكا از نوع « بي ـ 25 » 28 ژوئيه 1945 ده روز مانده به بمباران اتمي ژاپن ، هنگام عبور از آسمان شهر نيويورك ، براثر مه غليظ به آسمانخراش امپاير استيت برخورد كرد و به يك طبقه از اين ساختمان آسيب رساند . در اين حادثه 13 تن نيز كشته شدند.

1971م:در اين روز در سال 1971 كه صحبت از موافقت آمريكا با عضويت جمهوري خلق چين در سازمان ملل بود، چوئن لاي نخست وزير چين گفت كه به نظر او كه تا به امروز سازمان ملل اثر چشمگير در حفظ ثبات جهان نداشته و نتوانسته از تجاوز نظامي، جنگ، قتل نفوس و ويراني هاي عمدي جلوگيري كند و با تركيب و وضعيت موجود گمان نمي رود كه در آينده هم موثر باشد. با وجود اين، چون عضويت در آن حق چين است پس از اخراج تايوان، اين موضوع را بررسي خواهد كرد.

1976م:ساعت 3 و 43 دقيقه بامداد 28 ژوئيه 1976 يك زمين لرزه 15 ثانيه اي به شدت تقريبا هشت ريشتر شهر يك ميليوني «تانگشان» چين را ويران ساخت. در اين زلزله 90 درصد ساختمانهاي شهر ويران شد و دو سوم نفوس آن كشته و يا مجروح شدند. جمع مقتولين 242 هزار و 679 تن گزارش شده است. 28 ژوئيه 2006 رسانه ها در گوشه و كنار جهان، به مناسبت گذشت 30 سال از اين زلزله مطالب متعدد منتشر ساخته بودند.

1540: هنري هشتم كه شهرت در گردن زدن افراد از جمله دوتن از همسرانش را داشت در اين روز رئيس الوزراء خود توماس كرمول را هم به شمشير جلاد سپرد.

1586: كشت سيب زميني در اروپا آغاز شد.

1588: آرمادا ( نيروي دريايي و تفتگدار ) اسپانيا براي تصرف انگلستان به حركت در آمد.

1821: باتلاش سيمون بوليوار در اين روز « پرو » نيز به استعمار اسپانيا پايان داد و استقلال خود را اعلام داشت.

2004:حامد كرزاي رئيس جمهور موقت افغانستان احمد ضياء مسعود برادر احمد شاه رهبر مقتول مجاهدان شمال به عنوان معاون اول و كريم خليلي از قوم شيعه هزاره را به عنوان معاون دوم خود در انتخابات نهم اكتبر 2004 تعيين و عملا مارشال محمد فهيم معاون فعلي خود و وزير دفاع افغانستان را براي تيكت خود رد كرد.

1868: بوميان نيوزيلند (موآري ها ) سومين جنگ خود را با انگليسي ها كه سرزمين آنان را مالك شده بودند آغاز كردند.

1874: ارنست كاسيرر فيلسوف آلماني كه درباره ارزشهاي فرهنگي كتاب نوشته است به دنيا آمد.

1904: وياچسلاو پلهو وزير داخله مستبد روسيه كه در آن كشور به مظهر تزاريسم معروف بود به دست يك سوسياليست انقلابي به نام «ايگورسازونوف» ترور شد.

1915: آمريكا به هائيتي نيروي نظامي فرستاد و اين نيرو تا 1924 در هائيتي باقي بود.

1986: انفجار يك خودرو پر از مواد منفجره در بيروت باعث مرگ32 تن و جرح 150 نفر ديگر شد.