تقویم تاریخ -1 بهمن

مجموعه: تقویم تاریخ

طبق گزارش دکتر جیمز به نشست «ای. آی. ای AIA»، یگانهای مهندسی ارتش ایران برای ورود به دژ «دورا Dura» دست به ساختن تونلهای زیر زمینی زدند و این کار را از داخل چادرهای خود آغاز کردند تا نظامیان رومی متوجه فعالیت آنان نشوند. مقطع این تونلها دو متر در دو متر بود. اتفاقا رومیان نیز همزمان به همین فکر افتاده بودند و ایرانیان هنگامی متوجه این فعالیت آنان شدند که یکی از تونلها پس از 11 متر کنده شدن به تونل رومی ها برخورد کرد. جنگ در تونلهای دو متری با شمشیر و نیزه امکان نداشت و در اینجا بود که مهندسان ارتش ایران یک ماده قابل اشتعال و دودزا و خفه کننده را که از ترکیب قیر (بیتومن ـ نفت خام) و سولفور (گوگرد) ساخته بودند به درون تونل (نقب) منتقل و با پرتاب شعله، آتش زدند و پس از خفه شدن رومی ها و انتقال هوای تازه، از آن طریق وارد دژ شدند و آن را گشودند و بارویش را تخریب کردند که آثار آن باقی مانده است. در بررسی های باستانشناسی دهه 1930 بقایای اجساد 20 لژیونر رومی و جنگ افزارهای آنان در یکی از این تونلها به دست آمد.

تحقیقات تازه دکتر جیمز و آزمایش استخوانهای لژیونرهای رومی در لابراتوار، خفه شدن آنها و نوع گاز خفه کننده را به دست داده است. تسلیحات و آموزش ارتش ایران در جهان باستان در برهه هايي از تاريخ برتر از ملل دیگر بود و بهرام چوبین (ژنرال بنام ایرانی) در جنگ بلخ از نوعی سلاح مشابه راکتهای امروز استفاده کرده بود. با وجود این، بزرگترین جنگ افزار ایرانیان در طول تاریخ، ناسیونالیسم توفنده ایرانی بوده است که بنظر مي رسد دارد دوباره زنده می شود.

1732م: 21ژانويه سال 1732دولت روسيه طبق يادداشتي كه در رشت به نماينده دولت ايران تسليم شد مفاد قرارداد سال 1724 خود با دولت عثماني را كه به امضاي پتر يكم و سلطان عثماني رسيده بود كان لم يكن و بلااثر اعلام داشت. طبق اين قرارداد كه با ظهور نادر و از ترس او لغو شد، دولتين روسيه و عثماني با سوء استفاده از ضعف ايران به سبب جنگ داخلي (تصرف اصفهان به دست قندهاري ها ايراني) توافق كرده بودند كه سراسر غرب ايران ــ از گرجستان تا خوزستان ــ به عثماني و نواحي ساحلي شمال ايران ــ از حاجي طرخان تا استراباد ــ به روسيه تعلق داشته باشد. پتر يكم تزار روسيه چند روز پس از امضاي اين قرار داد درگذشته بود.

در سال 1724 دولت عثماني هنگامي كه شنيد كه پتر يكم امپراتور روسيه با 45 هزار سرباز و صدها توپ در حاجي طرخان مستقر شده و قصد راندن به جنوب و رساندن خود به آبهاي اصطلاحا گرم اقيانوس هند را دارد كه هدف نهايي اوست پيشنهاد انعقاد آن قرارداد را داده بود كه ميان دو كشور برسر ايران كه اوضاع مبهمي داشت درگيري روي ندهد و به علاوه، روسها طمع به غرب ايران نكنند. پتر يکم با اين پيشنهاد موافقت كرده بود.

جانشينان پتر پس از اطلاع از ظهور نادر و قلع و قمع قندهاري ها و عقب راندن عثماني و بركنار كردن طهماسب دوم شاه صفوي، حساب كار خود را كردند و ضمن لغو يكجانبه قراردادي كه باعثماني امضاء كرده بودند از همه دعاوي خود دست برداشتند و دستور بازگشت نيروها را صادر كردند.

باوجود لغو اين قرار داد و باز گرداندن نيروها، روسيه در بيرون بردن باقيمانده واحدهاي نظامي خود از بادكوبه (باكو) تعلل مي ورزيد كه نادر دو سال بعد عازم داغستان شد و روسها با شنيدن اين خبر به واحدهاي باقيمانده در دژ بادكوبه دستور تخليه و بازگشت فوري دادند و شتاب در اين كار به قدري زياد بود كه سربازان روس تعدادي از توپهاي خود را برجاي گذارده بودند.

اسناد آرشيو «سن پترز بورگ» نشان مي دهد كه به تزار وقت روسيه (جانشين پتر يکم) گزارش كرده بودند كه اگر نادر از منطقه دربند قفقاز عبور كند به تصرف روسيه قانع نخواهد شد و تا اروپاي مركزي پيش خواهد راند.

1343م:يكم بهمن 1343 (21 ژانويه 1965) حسنعلي منصور نخست وزير وقت پس از پياده شدن از خودرو نخست وزيري در ميدان تاريخي بهارستان براي ورود به ساختمان مجلس، هدف سه گوله قرار گرفت و چهار روز بعد در بيمارستان پارس درگذشت و محمد بخارايي كمي پايين تر از مسجد سپهسالار به اتهام تيراندازي به منصور دستگير شد. منصور در پياده رو ميدان بهارستان، بلافاصله پس از پياده شدن از اتومبيل و پيش از ورود به مجلس هدف گلوله قرارگرفته بود. چند ساعت پس از انتقال منصور به بيمارستان، شاه امير عباس هويدا ـ وزير دارايي و دوست نزديك منصور ـ را به رياست موقت شوراي وزيران برگزيد كه پس از درگذشت منصور جاي وي را گرفت و نخست وزير شد و 13 سال در اين سمت باقي بود.

در پي تير اندازي به منصور، سر لشكر حسن پاكروان رئيس وقت ساواك جاي خود را به سپهبد نعمت الله نصيري رئس شهرباني کل کشور داد (تفصيل اين جا به جايي را بانو فاطمه پاكروان بيان داشته كه در قسمت تاريخ شفاهي ايران در دانشگاه هاروارد محفوط است). نخست وزيري منصور ده ماه و چهارده روز طول كشيد. از نوشته اصحاب اطلاع چنين بر مي آيد كه يكي از انگيزه هاي قتل حسنعلي منصور اصرار او به دادن مصونيت قضايي به نظاميان آمريكايي در ايران بود. چند روز پس از درگذشت منصور، شاه شديدا سياست انگلستان را به باد انتقاد گرفت. پاره اي از مفسران با توجه به انتقاد شاه از انگلستان حدس زده بودند كه ممكن است رقابت پنهاني انگلستان و آمريكا در ايران به ترور حسنعلي منصور انجاميده باشد، زيرا در هواداري منصور از سياست آمريكا ترديد وجود نداشت. همچنين در جامعه ايراني وقت از ديرزمان اين شايعه رواج داشت که دولت لندن از حاميان بازاريان مذهبي است. طراح ترور حسنعلي منصور از اين دسته از بازاريان بودند.

علي منصور پدر حسنعلي هم در زمان رضاشاه نخست وزير ايران بود. وي در شهريور 1320 و در زماني بسيار حساس كناره گيري كرده و فروغي که ميانه خوبي با رضاشاه نداشت برجايش نشسته بود. حسنعلي منصور كه موسس حزب ايران نوين بود قبلا دبيري شوراي عالي اقتصاد را بر عهده داشت.

2005م:«پروين» بازيگر فيلمهاي هندي (بالي وود) 21 ژانويه 2005 در56 سالگي در خانه اش بر اثر تشديد بيماري قند درگذشت. وي كه در 29 فيلم سينمايي شركت كرده بود معروفترين بازيگر زن در فيلمهاي هندي دهه هاي 1970 و 1980 بود. پروين دختر «ولي محمد» از مسلمانان ايالت گجرات هند و تحصيلكرده دانشگاه بود. وي تلاش داشت كه در فيلمها در نقش زني با يك اراده آهنين ظاهر شود. ديوار، خوددار و طاقت سه عنوان فيلم هاي او از اين دست هستند.

500پیش از میلاد:مورخان اندرزهاي «ماهاويرا» را كه نوشته اند 21 ژانويه سال 500 پيش از ميلاد انتشار يافت و در آن قدرت ناشي از معنويات را ابدي و خلل ناپذير خوانده شكل گيري دو جريان فكري متفاوت در شرق و غرب اعلام كرده اند كه جريان فكري شرق را بودا، فلسفه هند و كنفسيوس بر پايه ترويج معنويات و اخلاقيات كه باعث ايجاد حس بي نيازي در افراد و دور ساختن آنان از فساد و تباهي مي شود پايه گذارده، و پايه گذار جريان فكري غرب را كه بر اساس كنترل افراد با وضع قانون و ضوابط لازم الاجرا و تعيين مجازات دنيوي و نيز حكومت به رضايت مردم (دمكراسي) است فلاسفه يونان دانسته اند و تاكيد كرده اند كه روش فكري ايران (آموزشهاي زرتشت) كه پيش از اين دو جريان فكري متفاوت شكل گرفته بود ميانگين اين دو تفکر است. زرتشت ضمن اندرز به رعايت اخلاقيات مخصوصا پرهيز از دروغگويي و عمل و انديشه بد نسبت به ديگران، از فكر يافتن راهي براي تضمين اجرايي آنها كه همانا وجود يك دولت نيرومند است غافل نبوده است.

اوگوست كنت فيلسوف و جامعه شناس فرانسوي متولد در سال 1798 در اين زمينه گفته است: رفتار خوب و مطلوب يك فرد نتيجه دانش و ارزشهاي معنوي اوست. اگر دانش را كه كاهش پذير نيست عامل ثابت بشمار آوريم، متغيير آن ارزشهاي معنوي است. به اين ترتيب تغيير رفتار يك فرد نتيجه تضعيف ارزشهاي معنوي در اوست كه جلوگيري از تضعيف آن به اراده فرد و يا با ضوابط و نظامات دولتي مي تواند صورت گيرد.

1921م:21 ژانويه 1921 «آمادئو بورديگا Amadeo Bordiga» رهبر ماركسيست هاي حزب سوسياليست ايتاليا با يارانش از اين حزب جدا شد و با كمك آنتونيو گرامشيAntonio Gramsci (گرامشچي) حزب كمونيست ايتاليا را به نام «پارتيتو كمونيستا داايتاليا» در شهرLivorno ليورنو تاسيس كرد كه در 1970 يك سوم راي دهندگان ايتاليايي را پشت سر خود داشت و عنوان بزرگترين حزب كمونيست دنياي غرب را به دست آورده بود. حزب كمونيست ايتاليا در دوران حكومت موسوليني غير قانوني اعلام شده بود.

اين حزب با فروپاشي شوروي نظرات خود را تعديل كرد (با توجه به شرايط جهان امروز و تفكّر نسل نوين اروپا عملي تر ساخت) و اينك زير نام حزب دمكراتيك چپ به فعاليت ادامه مي دهد.

1789م:داستان «The Power of Sympathy نيروي همدردي» 21 ژانويه سال 1789 در شهر بوستون (باستن) ايالت ماساچوستس آمريكا به توزيع داده شد. تاريخ عمومي ادبيات اين داستان را به احتمال زياد، نخستين ناولي مي داند كه در ايالات متحده به چاپ رسيده باشد. برخي بانو سارا مورتن را نويسنده اين داستان مي دانند ولي پاره اي ديگر ويليام براون را. مولف در پشت جلد كتاب و صفحه معروف به شناسنامه ذكر نشده است. كساني كه ويليام براون را نويسنده اين داستان مي دانند استدلال مي كنند كه ويليام همسايه بانو «سارا مورتن» بود كه شرح زندگاني سارا را به صورت داستان نوشت و به دست چاپ داد. اين داستان يك ماجراي حقيقي است.

1950م:«جورج اورول George Orwell» مولف انگليسي كتاب «1984» 21 ژانويه 1950، هفت ماه و 12 روز پس از انتشار اين كتاب كه در آن اوضاع كنوني جهان از لحاظ محدوديت هاي انسان و گسترش ابزارهاي كنترل را در قالب داستان پيش بيني كرده بود از بيماري سل درگذشت. وي كه يك روزنامه نگار و داستان نويس بود كار تاليف اين كتاب معروف خود را در سال 1948 آغاز كرده بود و عنوانش را با جا به جا كردن دو رقم آخر عدد 1948 تعيين كرده و «1984» قرار داده بود. كتاب به صورت داستان است ولي تمامي آن چه را كه نوشته است عينا در دهه هاي آخر قرن بيستم و پس از آن تحقق يافته است. وي شخصيتهاي كتاب خود را در وضعيت سال 1984 خيالي قرار داده بود كه هركس به دنبال پول است و ماديگري محض حكمفرماست؛ از صفا و دوستي واقعي خبري نيست. كسي وقت پختن غذا، استراحت و لذت بردن از زندگاني را ندارد. همه مردم، شب و روز مي دوند و نگران آينده خود و تامين معاش هستند. دولت ها با انواع وسائل الكترونيك مردم را حتي در زندگاني خصوصي و خلوتشان تعقيب و استراق سمع مي كنند، و هيچكس از آن ايمن نيست. فرد نسبت به فرد ديگر بدبين است و واهمه دارد كه مبادا مامور پليس سياسي باشد. هركدام ديگري را به چشم خبر چين دولت نگاه مي كند. دولتها از راه دور گفتگوهاي مردم را مي شنوند و بر جزئيات كار آنان مسلط است. آزادي و دمكراسي، در گفتار و نوشتار كلماتي زيبا هستند ولي در عمل رعايت نمي شوند و به نام آنها هرگونه فشاري به مردم وارد مي آيد و ....

در زمان انتشار كتاب، كسي باور نمي كرد كه اين داستان روزي تحقق يابد و بسياري از نقد نويسها آن را يك داستان بي مزه و بي محتوا خوانده بودند كه بعدا يك كتاب نادر قرن 20 تلقي شد. داستان «1984» توسط دكتر مهدي بهره مند (روزنامه نگار و مرحوم) در نيمه دهه 1330 به زبان فارسي ترجمه شد.

داستان معروف ديگر «اورول» كه نام اصلي او «اريك آرتر بلر»، و در خردي، پدرش كارمند دولت انگلستان در هندوستان بود « انيمال فارم» عنوان دارد. اين نويسنده كه تنها 47 سال عمر كرد كتابهاي متعدد ديگر و صدها مقاله منتشر ساخته است. نخستين داستان پرفروش او «روزهاي برمه اي» عنوان دارد. وي درجريان جنگ داخلي اسپانيا به اين كشور رفت و در كنار چپها برضد سلطنت طلبان جنگيد و مجروح شد. ضعف ناشي از همين جراحت باعث ابتلاء وي به بيماري سل شد كه در آن زمان داروي موثر براي درمان نداشت. اورول با وجود چپگرايي، با نظام حكومتي شوروي ضديت داشت و آن را «سوسياليست دروغين» مي خواند.

1968م:«ويليام جان لانگ William John Lang» روزنامه نگار آمريكايي و از دبيران مجله لايفLife بيست و يکم ژانويه 1968 در 54 سالگي درگذشت. وي كه كار روزنامه نگاري را از 22 سالگي در روزنامه «شيكاگو ديلي نيوز» و پس از اتمام دانشگاه آغاز كرده بود. وي پس از پوشش انتخابات سالهاي 1936 و 1940 رياست جمهوري آمريكا، در يك مقاله طولاني و ماندني نظريه اي را ابراز داشت كه از همان زمان مورد توجه خاص سردبيران رسانه ها و دمكراسي دوستان است. وي نوشته است كه اگر روزنامه نگار به هنگام تحرير اخبار مربوط به رقابت هاي انتخاباتي، در قالب گزارش روزنامه و به شيوه ژورناليستي؛ اصول دمكراسي و نظر مردم و كارهاي گذشته (بد و خوب) نامزدها را دقيقا و منصفانه برنگارد؛ نه تنها مردم معمولي آموزش دمكراسي مي بينند بلكه دمكراسي از اصول و هدفهاي خود دور نمي شود و رتوريكRhetoric هاي نامزدها (نطق هاي عمومي و عمدتا توخالي و لفّاظي ها) نخواهد توانست راي دهندگان را بفريبد و مانع از آن شود كه اقدامات منفي خود درگذشته را پنهان كنند. «لانگ» روزنامه نگاران را آموزگار و پاسدار دمكراسي خوانده و با اين دو رسالت از آنان خواسته است كه در پوشش اخبار مربوط به فعاليت هاي انتخاباتي «حّب و بغض» شخصي خود را كنار بگذارند و اصول و سود جامعه را در نظر داشته باشند. وي در همين مقاله به سردبيران روزنامه هاي ساير كشورها توصيه كرده بود كه با هدف خدمت به آموزش و رشد معلومات ملت خود، مبارزات انتخاباتي كشورهاي ديگر را به طور روزانه، مشروح و «بي واسطه (از طريق خبرنگار خود و نه به نقل از خبرگزاري ها و رسانه هاي ديگر و توجه به متن اعلاميه هاي رسمي)» پوشش دهند. ويليام جان لانگ همچنين روند جنگ جهاني دوم از شمال افريقا تا شهر برلن و ازجمله نبرد بالژ را پوشش داده بود.

در تاريخ ژورناليسم وطن ما، ايران، اين نوع پوشش خبري تنها در مورد انتخابات سال 2004 رياست جمهوري آمريكا در روزنامه همشهري كه عليرضا شيخ عطّار (بعدا قائمقام وزير امورخارجه و اينک سفير ايران در آلمان) سردبيري آن را بر عهده داشت زير نظر دكتر جواد وعيدي انجام گرفت. اين دو از يك روزنامه نگار حرفه اي حاضر در صحنه خواسته بودند كه مبارزات را به طور روزانه و به گونه اي كامل و بي طرفانه گزارش كند و قسمتي از جاي روزنامه را به درج اين گزارش ها به نقل از خبرنگار خود اختصاص داده بودند كه در آرشيو همشهري موجود است.

1823م:«كايتانو خوزه رودريگزCayetano Jose Rodriguez» روزنامه نگار، مولف و شاعر آرژانتيني 21 ژانويه سال 1823 در 62 سالگي درگذشت. از كارهاي مهم او نوشتن اعلاميه استقلال كشور آرژانتين است (برخي از مورخان نوشته اند كه ويراستار اعلاميه بود!). رودريگز عضو كنگره اي بود كه در سال 1815 قانون اساسي آرژانتين را نوشت. كار جاودانه ديگر او گفتن سرودي ميهني (مشابه سرود «اي ايران») به هنگام تعرض انگليسي ها به آرژانتين بود كه با خواندن آن جوانان آرژانتيني به حركت درآمدند و انگليسي ها را شكست و فراري دادند. رودريگز اشعاري هم در ذم «برده داري» نوشت كه باعث الغاء برده داري در اين كشور آمريكاي لاتين شد. رودريگز مدتها سردبيري يك روزنامه را در وطن خود برعهده داشت.

1933م:21 ژانويه 1933 «جورج مورGeorge Moore» داستان نگار، درام نويس، شاعر و خاطره نگار ايرلندي در 81 سالگي فوت شد. وي از معروفترين داستان نگاران رئاليست اروپا بشمار مي رود كه 47 ناول، پنج بيوگرافي و چندين خاطره از خود برجاي گذارده است. وي كه تحصيلكرده فرانسه بود كار داستان نگاري را با نوشتن داستانهاي كوتاه آغاز كرده بود. «جورج مور» هر گزارش مطبوعات در زمينه اتفاقات شهري را كه به نظرش داراي ارزش اجتماعي مي آمد هفته ها دنبال مي كرد و مجموعه اين وقايع را در يك كتاب منتشر مي ساخت. نخستين ناول مطوّل او «عاشق مدرن (نوظهور)» عنوان دارد. داستانهاي بعدي جورج «زوجه هنرپيشه نقابدار»، لويس سيمور و زنان نيويوركي، فقر در روزهاي بهاري، عزب ولي محدود، شمارش روزهاي بربادرفته عمر، قتل آرزوها، مردم آزاري و ....

«مور» خاطره نگاري و بيوگرافي نويسي را «پندآموز» و خدماتي بزرگ به جامعه مي دانست. وي توصيه كرده است كه براي بيوگرافي نويسي «خادمان گمنام» نبايد فراموش شوند؛ گرچه همه تجربه هاي انساني براي ديگران مثمر ثمر هستند. در جوامع بشري، بسياري از افراد دلسوز و خوش فكر و داراي حسن نيّت بوده و خدمات بي شائبه كرده اند ولي چون تجربه آنان به صورت كتاب باقي نمانده برباد رفته است كه (به باور جورج مور) خيانتي است به جامعه و نسلهاي بعدي كه نبايد اشتباهات را تكرار كنند.

1899م21: ژانويه سال 1899 كارخانه «آدام اپلAdam Opel» آلمان نخستين دستگاه اتومبيل ساخت خود به نام «اپل» را به معرض تماشاي عمومي گذارد. اين كارخانه كه در 21 ژانويه سال 1863 در «روسل شايم» آلمان (نزديك فرانكفورت) تاسيس شده بود قبلا قفل، چرخ خياطي و دوچرخه توليد مي كرد. كمپاني جنرال موتورز آمريكا كارخانه اپل را در سال 1929 به مبلغ 33 ميليون دلار از خانواده آدام اپل (كه سالها قبل از آن فوت شده بود) خريداري كرد و با راه اندازي كارخانه «واكسهال» انگلستان به صورت جنرال موتور اروپا درآورد.

«اپل» در دهه 1970 در ايران مونتاژ مي شد و در دو نوع با نام «شورلت ايران» به فروش مي رسيد!. پس از انقلاب، احتمالا همين نام سبب توقف توليد آن در ايران شد.

1976م:هواپيماي تجاري فوق سرعت صوت «كنكورد» ساخت يك كنسرسيوم اروپايي كه توليد آن قبلا تكميل شده بود از 21 ژانويه 1976 در دو خط هوايي فعاليت مسافررساني خودرا آغاز كرد. فعاليت اين نوع هواپيما كه هردستگاه آن در آن زمان 46 ميليون دلار بها گذاري شده بود در 26 نوامبر 2003 پايان يافت و از خطوط هوايي برچيده شد. كنكورد در طول 27 سال پرواز تنها يك سقوط داشت. توپولف (تي يو ـ 144) دومين هواپيماي تجاري فوق سرعت صوت است كه در روسيه ساخته شده است.

2008م:دهم ژانويه 2008 شبكه هاي تلويزيوني آمريكا در اخبار مشروح شبانه خود گزارش از ساخت يك اتومبيل پنج ـ نفره، چهار ـ در و 4 ويل ـ درايو «دو هزار و پانصد دلاري» در هند داده و گفته بودند كه ارزانترين اتومبيل موجود در جهان است. به گزارش اين شبكه ها، اين اتومبيل كه در كارخانه هاي «تاتا»، بزرگترين تاسيسات صنعتي هند، توليد شده است «نانو Nano» نام دارد و مصرف سوخت آن هر 60 كيلومتر يك گالون بنزين و سرعت اطمينان بخش (Safe) آن تا صد كيلومتر در ساعت است.

تلويزيون هاي آمريكا اين اتومبيل را به عنوان يك پديده تازه بمانند ساخت فولكس واگن در آلمان در سال 1936 و اتومبيل فورد مدل «تي» در سال 1908 توصيف كرده و آن را «اتومبيل مردم عادي» خوانده و پيش بيني كرده بودند كه اين اتومبيل مي تواند همه را در كشورهاي كم درآمد، اتومبيلدار کند.

طبق اين گزارش ها، در روز نمايش اين اتومبيل «راتان تاتا» مدير 71 ساله تاسيسات صنعتي تاتا (پسر هرمز، نوه جمشيد و نواده نوشيروان تاتا) از پارسيان معروف هند آن را رانندگي كرد. نوشيروان تاتا كه يك موبد زرتشتي بود پسرش جمشيد را تشويق به صنعتي كردن هند كرد و جمشيد شهر «جمشيدپور» را ساخت و كارخانه ها و انستيتوي تكنولوژي خود را در آنجا تاسيس كرد. اين تاسيسات كه از لحاظ بزرگي در هند يك ميليارد و يكصد ميليون نفري در جايگاه يکم قرار دارند اين كشور را به ميان ممالك صنعتي و تكنولوژيك جهان برده اند. در تاريخ صنعت، خاندان ايراني تبار تاتا موسسان پولادسازي هند خوانده شده اند. اعضاي اين خاندان علاقه ويژه به سرزمين نياكان خود «ايران» دارند و موسسات فرهنگي متعدد از جمله دبيرستان انوشيروان دادگر را ساخته و به ايران هديه كرده و در صنعتي كردن وطن نياكان و به ويژه در بندرعباس مشاركت دارند.

1775م:بيست و يکم ژانويه سال 1775 (طبق تقويم ميلادي سابق: دهم ژانويه اين سال) «يمليان پوگاچفYemelyan Ivanovich Pugachev» قزاق انقلابي روسيه، به فرمان تزار وقت در مسكو چهار شقّه شد. وي كه از قزاقهاي ناحيه «دنDon» بود قبلا سروان ارتش تزار بود و در جنگ با عثماني و آلمان شركت كرده بود. پوگاچف در جريان يك ماموريت داخلي در منطقه ولگاVolga از مشاهده وضعيت رقت برانگيز سرفهاي منطقه (كشاورزاني كه با مزرعه بفروش مي رسيدند و به نوعي «برده» بودند) و نيز نبودن قانون و ضوابط رعايت حق و انصاف آزرده شد و برضد تزار وقت (كاترين دوم) كه پوگاچف تزارها را منشاء ظلم و فساد مي دانست دست به قيام زد و در اندك مدتي بيش از ده هزار هوادار مسلح به دست آورد و شهرستان «كازانKazan» را تصرف كرد ولي بعدا از ارتش تزار كه به فرماندهي دو ژنرال از دو سوي وي را مورد حمله قرار داده بودند شكست خورد و تني چند كه خودشان را در زمره ياران او جازده بودند تا بلكه به نوايي برسند وي را در 14 سپتامبر 1974 دستگير و به ژنرالهاي تزار تسليم كردند كه در يك قفس آهنين به مسكو منتقل و در اينجا در يك ميدان عمومي شقّه شد. پوشكين نويسنده نامدار روس در كتاب «دختر كاپيتان» جزئيات دستگيري و قتل پوگاچف را شرح داده است.

1793م:ساعت ده و سي دقيقه بامداد 21 ژانويه 1793 لويي شانزدهم پادشاه برکنارشده فرانسه كه سه روز پيش از آن در يك دادگاه انقلاب پاريس به جرم خيانت به وطن (دعوت محرمانه از دولت هاي خارجي براي حمله نظامي به فرانسه و بازگرداندن او به سلطنت)، ولخرجي بدون مجوز از خزانه کشور و دستور تيراندازي به مردم غير مسلّح که براي ابراز خواست خود اجتماع کرده بودند به اعدام محكوم شده بود در برابر چشمان هزاران پاريسي با گيوتين گردن زده شد و سر او را دقايقي چند در برابر جمعيت گرفتند و جمعيت فرياد زنده باد جمهوري برآورد. لويي 16 پيش از قراردادن گردنش در دستگاه گيوتين، چند جمله خطاب به حاضران (مردم) بيان داشته بود، ولي طبّالان صداي طبلها را آن چنان بلند كردند كه جز اطرافيان، كسي متوجه حرفهاي او نشد. باوجود مخالفت لويي 16، جّلاد دستهاي اورا از پشت بست و گردنش را زير گيوتين قرار داد.

1924م:21 ژانويه 1924 لنين رهبر انقلاب بلشويکي اکتبر 1917، بنيادگذار روسيه شوروي و طراح سوسياليسم لنينيستي در پي يك سكته مغزي كه قبلا عارض او شده بود، پيش از آن كه نظام تازه اش هفت ساله شود درگذشت. سپس وارثان انقلاب بلشويکي روسیه (اکثریت)، بدون توجه به وصيتنامه لنين، بر سر قدرت وارد يك جنگ شش ساله شدند كه فاتح اين جنگ استالين بود كه عقيده به استقرار سوسياليسم از راه خشونت و نيز صدور سوسياليسم به ساير كشورها داشت. حتي آن قسمت از وصيتنامه لنين كه در كنار مادرش دفن شود نه در يک ميدان شهر مسکو و در ساختماني اختصاصي، و «سن پترزبورگ» را به اسم او به «لنينگراد» تغيير نام ندهند و مقامات دولتي و حزبي همانند مردم معمولي (عوام الناس) زندگي ساده داشته باشند، انتصاب مقامات پس از آزمایشهای سخت و اطمینان از دلسوز بودن و وفاداری به سوسیالیسم صورت گیرد و از تجمل بپرهيزند رعايت نشد. لنین تاکید بر اولوّیت ساخت یک ژورنالیسم ممتاز کرده بود که زیربنای روسیه شوروی باشد و پاسدار وطن و سوسیالیسم که به آن هم توجه نشد و مورخان بی اعتنایی به وصیتنامه لنین و نبود یک ژورنالیسم ممتازرا از عوامل فروپاشی شوروی در 1991 بشمارآورده اند.

2008م:21 ژانويه 2008 رسانه هاي غرب اظهارات ژنرال «يوري بالويفسكيYuri Baluyevsky» رئيس ستاد ارتش روسيه را همراه با تفسير منتشر كرده بودند كه سه روز پيش از آن گفته بود: ما مي توانيم در صورتي كه خود و متحدين مان را در معرض خطر جدّي ببينيم دست به حمله پيشگيرانه اتمي بزنيم. از زمان فروپاشي شوروي در دسامبر 1991 تا اين زمان چنين اخطاري شنيده نشده بود. با اين خبر، در برخي از روزنامه ها عكس ژنرال بالويفسكي چاپ شده بود كه دست در دست همتاي چيني خود ژنرال «لينانگ گوانگليLiang Guanglie» قرار داده بود (عكس مربوط به چند ماه پيش بود كه در سيبري و در جريان يك مانور نظامي مشترك گرفته شده بود). به علاوه، عكسي از يك زيردريايي اتمي روسيه. اين رسانه ها در ماههاي آخر سال 2007 «ولاديمير پوتين» مرد قدرتمند روسيه را با نيكلاي يکم تزار اين كشور در نيمه اول قرن نوزدهم مقايسه كرده و با اين نوشته خود عکس پوتين در کنار قاپ عکس تزار را به چاب رسانده بودند.

رسانه هاي آمريكا اين خبر را در كنار اخبار مربوط به ركود اقتصادي اين كشور و قصد بخشودگي 140 تا 150 ميليارد دلار از ماليات افراد (به صورت بازگردانيدن چك نقدي = ري بيت) به آنان كه بتوانند خريد كنند (اقتصاد به حركت آيد) و نيز اول شدن بانو هيلري كلينتون در «كاكس» حزب دمكرات ايالت نوادا (مربوط به ژانويه 2008) قرارداده بودند. (كاكس Caucus واژه اي سرخپوستي به مفهوم كميته و اجتماع اعضاي شعبه حزب و هواداران آن و يا افراد يك طايفه وابسته به قبيله بزرگتر است كه وارد فرهنگ لغات انگليسي شده و در هركشور انگليسي زبان با جزيي تفاوت داراي مفهوم مشابهي است.).

2008م:بيستم ژانويه 2008 هشت ميليون و 400 هزار راي دهنده كوبايي به حوزه هاي راي گيري رفته بودند تا 614 عضو مجمع ملي اين كشور را انتخاب كنند. فيدل كاسترو (در آن زمان 81 ساله) يكي از نامزدهاي عضويت در مجمع ملي كوبا بود. آخر وقت اين روز اعلام شد كه 95 درصد راي دهندگان به حوزه ها مراجعه كرده بودند. در انتخابات كوبا، نامزدهايي كه كمتر از 50 درصد آراء حوزه خود را به دست آورند پذيرفته نخواهند شد. دوره تازه مجمع بعدا 31 تن را براي انتخاب رئيس جمهور كوبا تعيين كرد و اين منتخبين بيست و چهارم فوريه 2008 رائول کاسترو را به سمت رئيس جمهور انتخاب کردند. فيدل كاسترو به سبب ابتلاء به بيماري روده، از ژوئيه 2007 اختياراتش را به برادرش رائول تفويض كرده بود ولي در ماههاي اخير پس از برخاستن از بستر بيماري، به صورت محدود بار ديگر از خود فعاليت هايي نشان مي داد ازجمله ملاقات با سران كشورهاي آمريكاي لاتين كه اينك عمدتا چپگرا و دوست فيدل كاسترو هستند. فيدل کاسترو پس از بازنشسته شدن اندرزها و نظرات خودرا به صورت مقاله منتشر مي کند و اين مقالات بلافاصله پس از انتشار به سراسر جهان مخابره و نقل مي شود و خلاصه اي از آنهاهم به اطلاع سران دولتها مي رسد.

2008م:در انتخابات رياست جمهوري صربستان كه يكشنبه بيستم ژانويه 2008 برگزار شد هيچيك از 9 نامزد اين مقام نتوانست 50 درصد آراء را به دست آورد و انتخابات به دور دوم موكول شد كه سوم فوريه ميان دو نامزد اول و دوم برگزار شد. در راي گيري بيستم ژانويه، رئيس جمهور صربستان كه هوادار پيوستن كشورش به اتحاديه اروپا و قرارگرفتن در اردوگاه غرب است 35 درصد آراء را به دست آورد و دوم شد. نفر اول انتخابات بيستم ژانويه صربستان، توميسلاو نيكوليچ Tomislav Nikolic ناسيوناليست صرب بود كه 39 درصد و شش دهم درصد آراء به نام او به صندوق ها ريحته شده بود. وي خواهان اتحاد صربستان با روسيه و نزديك شدن اسلاوهاي اروپا به يكديگر است. او با غرب ميانه خوبي ندارد و تجزيه و فروپاشي كنفدراسيون يوگوسلاوي را نتيجه توطئه غرب مي داند كه خواهان كوچك شدن كشورهاست. مخالفت صربها با استقلال كوزوو سبب شده بود كه بيستم ژانويه 2008 بيش از هميشه در انتخابات مشاركت كنند. در پي برگزاري انتخابات دور دوم صربستان، اين کشور داراي يک دولت ائتلافي شد. عكس زير نيكوليچ را با زنش «دراگيكا Dragica» هنگام دادن راي نشان مي دهد.

1824: توماس جكسون ژنرال معروف كنفدراسيون آمريكا در طول جنگهاي داخلي اين كشور به دنيا آمد. وي كه به علت دلاوري هايش به «ستون وال» معروف شده بود در سال 1863 كشته شد. ويرجينيايي ها هجدم ژانويه هر سال را به عنوان روز «لي ـ جكسون» برگزار مي كنند. در طول جنگهاي داخلي آمريكا، ژنرال لي فرمانده كل نيروهاي كنفدراسيون بود.

1861: سناتورهاي ايالات جنوبي آمريكا از جمله جفر سون ديويس كه بعدا رئيس كنفدراسيون آمريكا شد از عضويت سنا كناره گيري كردند كه مقدمه جنگ داخلي 4 ساله آمريكا شد.

1925: نظام حكومتي آلباني واقع در ساحل درياي آدرياتيك جمهوري شد. اين سرزمين قبلا از متعلقات عثماني در اروپا و پيش از آن وابسته به امپراتوري روم بود.

1950: «جورج اورول George Orwell» مولف انگليسي كتاب «1984» ـ 21 ژانويه 1950، هفت ماه و 12 روز پس از انتشار اين كتاب كه در آن اوضاع كنوني جهان ـ جهان سال 1984 و پس از آن را به لحاظ محدوديت هاي انسان و گسترش ابزارهاي كنترل در قالب داستان پيش بيني كرده بود از بيماري سل درگذشت. در زمان انتشار كتاب، كسي باور نمي كرد كه اين داستان روزي تحقق يابد و بسياري از نقدنگاران در آن زمان آن را يك داستان بي مزه و بي محتوا خوانده بودند كه بعدا كتاب شگفت انگیز قرن 20 شد و مولف آن به صورت یک نابغه و پیشگو در آمد.

1952: در پي بسته شدن كنسولگري هاي انگلستان به تصميم دكتر مصدق در شهرهاي ايران ، مردم در سراسر كشور دست به شادماني زدند و اين روز را تعطيل عمومي اعلام كردند، زيرا كه خاطرات بدي از مداخله اين كنسولگري ها در امور وطن خود به ويژه پس از تقسيم ايران ميان روسيه و انگلستان داشتند.

2002: جورج بوش رئيس جمهوري آمريكا ايران ، عراق و كره شمالي را « محور شرارت Axis of Evil»خواند.

2008: در اين روز اعلام شد كه روسيه در پايان سال 2007 چهارصد و پنجاه ميليارد دلار افزايش صادرات بر واردات داشته است. اين درآمد هنگفت نتيجه گران شدن بي سابقه بهاي نفت خام در سال 2007 بوده است كه صادرات اصلي روسيه را تشكيل مي دهد. صادرات اسلحه روسيه در رديف دوم قرار دارد.

2008: طبق يك آمار جهاني كه در اين روز (21 ژانويه 2008) انتشار يافت، شمار استفاده كنندگان از اينترنت در كشور چين روزانه به رقم 210 ميليون رسيده بود كه بيش از هر كشور ديگر درجهان است.

منبع:iranianshistoryonthisday.com