اطلاعات کامل در خصوص بیماری آمنوره ثانویه
- مجموعه: بهداشت بانوان
آمنوره ثانویه یا قطع قاعدگی بعد از چند دوره
فقدان یا عدم پریود شدن ثانویه – آمنوره ثانویه - Secondary Amenorrhea
آمنوره بر دو نوع است:
* آمنوره اولیه که در آن یک دختری تا پایان سن 16 سالگی هنوز پریود نشده باشد.
* آمنوره ثانویه که در آن خانم یا دختری پس از یک دوره پریودهای طبیعی (مثلا 10 سال) دچار آمنوره می شود.
موضوع مورد بحث این مقاله آمنوره ثانویه است، یعنی یک خانمی در طول زندگی قبلا پریود را تجربه کرده است. عدم وجود پریود ماهانه در خانمهای حامله، خانمهائی که شیر می دهند و خانمهای یائسه، آمنوره ثانویه محسوب نمی شود.
چه عواملی آمنوره ثانویه را ایجاد می‌کنند؟
آمنوره ثانویه (قطع دوره ماهانه) علل متعددی دارد از جمله این موارد:
بارداری: خانم‌‌ها در دوران بارداری، تخمک‌گذاری ندارند و بنابراین دوره ماهیانه به طور موقت قطع می‌شود.
اختلال در تخمک‌گذاری: اختلال در تخمک‌گذاری معمولاً بی‌نظمی شدید دوره ماهیانه یا قطع مکرر خونریزی ماهیانه را سبب می‌شود.
نقص‌‌های زمان تولد، اختلالات آناتومی یا ساختمانی و سایر بیماریها: در صورتی که خونریزی ماهیانه مثلا در یک دختر نوجوان 16 ساله آغاز نشده باشد، باید به وجود نقایص زمان تولد، اختلالات ساختمانی و سایر بیماریها شک کنیم.
اختلالات غذا خوردن: زنانی که به بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی دچار هستند، به آمنوره (قطع دوره ماهانه) مبتلا می‌شوند. علت این امر آن است که به دلیل پایین نگه داشتن وزن بدن، بدن آمادگی باردار شدن را نخواهد داشت. در نتیجه، دستگاه تولید مثلی به منظور حمایت بدن از کار می‌افتد چرا که بیش از اندازه تحلیل رفته است.
ورزش بیش از اندازه و سنگین: بسیاری از زنان جوان ورزشکار، دچار قطع دوره ماهیانه می‌شوند زیرا مقدار چربی‌بدن آنها بسیار کم است.
اختلال کارکرد تیرویید: در بسیاری از موارد، کم‌کاری یا پرکاری غده تیرویید، مسئول قطع دوره ماهیانه است.
چاقی: زنان چاق معمولاً به آمنوره (قطع دوره ماهانه) دچار می‌شوند؛ زیرا وجود مقدار زیاد چربی‌در بدن در فرآیند تخمک‌گذاری اختلال ایجاد می‌کند.
روشهای تشخیصی فقدان یا عدم پریود شدن ثانویه:
آمنوره ثانویه می توانید با توجه به تغییرات طبیعی در بدن رخ دهد
برای تشخیص علت آمنوره ثانویه باید مراجعه کرد. پزشک بعد از ویزیت بیمار مشخص می کند که جهت رسیدن به علت آمنوره ثانویه چه اقداماتی باید انجام شوند.
معمولا برای تشخیص علت آمنوره ثانویه (Secondary Amenorrhea) از ترکیبی از اقدامات پاراکلینیک زیر استفاده می شود:
• اندازه گیری میزان هورمونهای LH, FSH پرولاکتین، تیروئید، تستوسترون و استرادیول
• سی تی اسکن یا ام آر آی از مغز
• نمونه برداری از مخاط رحم
• تستهای ژنتیکی
• عکس رنگی از رحم
• سونوگرافی از محتویات لگن
اگر میزان هورمونهای LH و FSH بالا باشند، نشاندهنده وجود یک بیماری در تخمدانها است، ولی اگر میزان آنها پائین باشد نشاندهنده وجود بیماری در غده هیپوتالاموس و یا هیپوفیز می باشد.
در علم پزشکی برای تشخیص بسیاری از بیماریها آلگوریتم وجود دارد. در آلگوریتم مشخص می شود که به ترتیب چه اقداماتی برای تشخیص باید انجام شوند. یکی از این آلگوریتمها برای تشخیص آمنوره ثانویه بصورت شکل آورده می شود. آن بیشتر برای پزشکان محترم می تواند مفید باشد.
درمان بیماری آمنوره ثانویه:
از عوارض آمنوره ثانویه میتوان به مختل شدن توانایی بچه‌دار شدن اشاره کرد
درمان آمنوره ثانویه با دارو:
از پروژسترون و / یا استروژن میتوان جهت درمان و نیز تشخیص استفاده نمود. جنبه تشخیصی درمان پروژسترون این گونه است كه پروژسترون قطع شود و خونریزی قاعدگی رخ دهد، معلوم می‌شود كه دستگاه تناسلی فعال است.
امكان دارد برای درمان بیماری زمینه‌ساز از داروهای دیگر نیز استفاده شود. فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد.
درمان آمنوره ثانویه با تغییرشیوه زندگی:
بهترین راه برای پیشگیری از بوجود آمدن اینگونه اختلالات در قاعدگی، داشتن یک شیوه زندگی سالم است. برنامه غذایی خود را تغییر داده و برای رسیدن به وزن مطلوب و ایده آل فعالیت بدنی را در برنامه زندگی خود بگنجانید. سعی کنید تا در برنامه کاری خود تعادل ایجاد کرده و استراحت و تفریح را فراموش نکنید.
موارد ناراحت کننده و استرس های زندگی خود را بیابید. اگر خودتان نمی توانید از استرس ها بکاهید، از خانواده، دوستان و یا پزشک خود کمک بگیرید. همیشه نسبت به هر تغییری در سیکل های قاعدگی خود آگاه بوده و نگرانی های خود را با پزشک در میان بگذارید. زمان آغاز هر دوره قاعدگی را هر ماه در تقویم خود ثبت کنید.
عوارض آمنوره ثانویه:
امكان دارد بعضی از علایم مانند كمبود استروژن، مثل گُرگرفتگی و خشكی مجرای تناسلی و مختل شدن توانایی بچه‌دار شدن ظاهر شود.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته
