ایدز،خطر بيشتر برای زنان

مجموعه: ایدز

کارشناسان بين المللی در امور ايدز می گويند ميزان گسترش اين بيماری در ميان زنان رو به افزايش است. يکی از دلايل برای اين روند اين بوده است که احتمال آلوده شدن زنان و دختران به عفونتهای مقاربتی چهار برابر مردان است.
همچنين در بسياری از جوامع که از زنان انتظار می رود بلاشرط خواسته های مردان را برآورده کنند اين زنان تسلط کمی در روابط جنسی خود داشته باشند. در اين جوامع به زنان اين اختيار داده نمی شود که در روابط جنسی خود خواستار اقدامات پيشگيرانه شوند يا حتی به رابطه خود با مردی که در گروه پرخطر برای ابتلا به ايدز محسوب می شود، خاتمه دهند.
در هر برنامه ای که برای مبارزه با اپيدمی ايدز به اجرا گذاشته می شود ضروری است به زنان اين قدرت و اختيار داده شود که کنترل روابط جنسی خود را به دست گيرند.

چرا برای يک زن مشکل است که از خودش در برابر آلوده شدن محافظت کند؟

امکان بيشتر در دريافت آلودگی

در آمار بسياری از کشورها، بيشتر زنانی که آلوده به HIV شده اند، از راه تماس جنسی با شريک جنسی آلوده مرد، ويروس را دريافت کرده اند. در رابطه بين دو شريک جنسی مرد و زن (هتروسکسوئل/ heterosexual)، زنان از نظر جسمانی دارای آمادگی بيشتری نسبت به مردان برای دريافت ويروس می باشند. اين واقعيت يک پيام با خود به همراه دارد و آن اين است که بايستی توجه خاصی به زنان در مبارزه با اپيدمی داده شود و از آنان حمايت بيشتری به عمل آيد تا جامعه در اين قشر بی تناسب٬ آلوده نشود.

اطلاعات به دست آمده از تحقيقات متفاوت نشان می دهد که در تماس جنسی بين زن و مرد، زنان در مقایسه با مردان٬ به ميزان دو برابر امکان دريافت ويروس از شريک جنسی آلوده خود را دارند. اين دليل بسيار مستدلی است که چرا در آمار، تعداد زنان آلوده بسيار بيشتر از مردان است.

در ايران، اگر آمارهای رسمی اعلام شده افراد آلوده به ويروس از طريق سرنگ آلوده را بپذيريم و نيز اين باور را که بيشتر اين افراد را گروه مردان تشکيل می دهند و با توجه به اين نکته که اين افراد احتمالاً دارای خانواده و همسر نيز می باشند، خود نشان دهنده ميزان بالای خطر انتقال آلودگی در بين قشر زنان ايران خواهد بود.

به اين ترتيب بسيار محتمل است که آمار زنان آلوده بزودی از تعداد مردان پيشی بگيرد، مگر آن که در عمل اقداماتی انجام گيرد که مانع ازآن شود.

تاثير مستقيم ديگری که آلودگی در زنان بوجود می آورد، انتقال ويروس از طريق مادر به جنين است که اين نيزخود دليل ديگری است برای توجه بيشتر به آسيب پذيری زنان و زنگ خطری است در افزايش آمار کودکان آلوده و مبتلا به ايدز.
ميليون ها کودک در سرتاسر جهان بدليل بيماری ايدز٬ يتيم شده اند و بسيار مستعد و آماده برای آلودگی به HIV می باشند.

نابرابری اجتماعی

در اروپا و آمريکای شمالی ممکن است که فمينيست ها (feminists) پيشرفت های خوبی کرده باشند و به جايگاه بهتری در اجتماع دست يافته باشند. اما همچنان در بسياری از مسايل و جنبه های زندگی، مانند فرصت های شغلی، امکان تحصيل و انتخاب نوع و روابط زندگی هنوز نابرابری های زيادی برای آنان وجود دارد.
در شهرهای بزرگ ايران هم ممکن است که در بين اقشار متوسط و قشر تحصيل کرده، زنان دارای جايگاه بهتری باشند و گاه مردان تحصيل کرده خودشان حق بيشتری نسبت به قوانين جاری برای زنان خود قايل باشند. اما هنوز هم در بسياری ازجوامع رابطه مردسالاری به شکل سنتی٬ همچنان حاکم می باشد. در اين ميان در رابطه جنسی بين زن و مرد نيز، نقش مرد حاکم است.
هنوز هم در بسياری ازشهرها و خانواده ها٬ دختران نقشی در انتخاب شريک آينده زندگی خود ندارند. در بعضی سنت ها دختران حتی نمی دانند که با چه کسی ازدواج می کنند. در چنين وضعيتی که مردان قدرتمند هستند و تمام اختيار زن را در دست دارند، در رابطه جنسی بين آنان، زنان حتی در جايگاه تصميم گيری درموضوع انتخاب استفاده از کاندوم نيستند. زنان ممکن است که حق استفاده از کاندوم را نداشته باشند و يا نتوانند با ديگر راهکارها از خودشان در مقابل HIV محافظت کنند.
در بسياری مناطق ازدواج زودهنگام دختران، اشتغال در سنين کم، آنان را از ادامه تحصيل باز می دارد و اين خود باعث دوری از محيط و شرايطی می شود که آنان می توانستند درباره اين مسايل آموزش ببينند و بتوانند از خود در مقابله با اين آلودگی حفاظت کنند.
در بسياری جاها دختران جوان و زنان شاغلی که آلوده به ويروس می شوند، از ادامه تحصيل و يا کار باز می مانند. شماری٬ از سوی خانه و خانواده خود طرد می شوند و آنان را در شرايط آسيب پذيرتری قرار می دهد.

زن درخانواده:

حتی کانون خانواده و ازدواج نيزدر بسياری جوامع ضامن امنيت يک زن نيست. در جوامع بسياری مسئله ارتباط زن شوهردار با مردی ديگر نه فقط قابل قبول نيست، بلکه جرم بسيار سنگينی محسوب می شود. در حاليکه مناسبات جنسی خارج از روابط زناشويی مردان و حتی ارتباط آنان با زنان خودفروش به عنوان مسئله ای طبيعی قلمداد شده و به راحتی پذيرفته می شود. از سويی ديگرآمار مردان معتاد به مواد مخدر تزريقی در ايران به شکل نگران کننده ای بالا است. اين گروه از افراد اولين گروه در معرض خطر، با ميزان ريسک بسيار بالای آلوده شدن به HIV هستند.

بسياری از کشورها و از جمله کشورهای فارسی زبان، در مقابله با اين اپيدمی، تمرکز خود را برحمايت از بنياد خانواده و ترويج فرهنگ ازدواج گذاشته اند. ماداميکه که اين خود شوهر است که زن را آلوده می کند، با وفا ماندن زن به شوهر هيچگونه کمکی نخواهد توانست به زن بکند تا او از آلوده شدن به HIV در امان بماند. هر چند که اين تنها يکی از راه های انتقال HIV به قشر زنان است، اما قابل تأمل می باشد.

علاوه بر اين زنان نقش های مختلف مهمی را در جامعه ايفا می کنند. زنان به عنوان مادر و تربيت کننده فرزندان نقش اساسی در ساختار جامعه و خانواده دارند. دربسياری قشرها و جوامع مانند شمال ايران، زنان نقش بسيار مهمی به عنوان نيروی کاری در اقتصاد خانواده دارند. از دست دادن مادر در چنين خانواده هايی می تواند باعث از هم پاشيدگی بنيان خانواده شود و غالب اوقات محروم ماندن فرزندان از نان آور و محروميت کودکان از داشتن مربی و غمخوار را به همراه دارد.

خود فروشی

مشکل ديگری که زنان را در مقابل HIV آسيب پذيرتر می کند، بهره برداری جنسی از آنان برای منافع مالی از طريق خود فروشی می باشد. تنگدستی و فقر مالی ازعمومی ترين دلايل روی آوردن به خود فروشی درقشر زنان می باشد. کمتر اشخاصی هستند که به دليل لذت و تفريح به اين کار روی بياورند. زنان خودفروشی که به اين کار روی می آورند درمعرض خطر بسيار بالای آلوده شدن قرار دارند.
بسياری از اين افراد، بيوه زنانی بدون سرپرست و بدون امنيت اجتماعی می باشند که برای ادامه حيات٬ به اين کار پناه می آورند. زنان نا اميدی که نياز به پول برای سرپرستی و نگهداری بچه های خود دارند، در جايگاهی نيستند که مشتريان خود را مجاب به استفاده از کاندوم نمايند که اين البته به معنای آن است که نه فقط خود آنان در معرض خطر آلوده شدن می باشند بلکه درصورت آلوده بودن به HIV می توانند ويروس را نيز به مشتريان خود انتقال دهند در معادله ای ساده٬ این قبیل مشتريان که کاندوم استفاده نمی کنند نيز اشخاصی هستند که ايدز را به خانه خود می برند.

در بسياری از کشورها کار زنان از طريق در اختيار قرار دادن تن خود، هم از نظر جامعه مطرود بوده و هم از نظر قوانين اجتماعی، عملی غير قانونی وجنايی محسوب می شود. برای چنين زنانی٬ زمانی که به عنوان شغل به چنين کاری روی می آورند بسيار سخت است که به سرويس های مراقبت سلامتی برای مراقبت از سلامت خود دسترسی داشته باشند و سلامت خود را منظم کنترل کنند.

بدنامی در اين شغل، آسيب پذيری اين گروه از قشر زنان را به شدت افزايش می دهد، گروهی که خود به خود در معرض خطر شديد می باشد.

اعتياد

اعتياد يک مشکل اجتماعی است که زنان را نيز دقيقاً مانند مردان مبتلا می کند. وقتی صحبت از يک معتاد می شود به طور معمول، مردان هستند که به عنوان افراد معتاد به ذهن می آيند. اما بسياری از افراد معتاد به مواد مخدر تزريقی را زنان تشکيل می دهند. تمام زنانی که که اعتياد به مواد مخدر تزريقی دارند، به سادگی در معرض استثمار جنسی قرار می گيرند و علاوه بر آن نسبت به دريافت آلودگی از راه تزريق مواد مخدر نيز، بسيار آسيب پذيرهستند.
بسياری از زنان نيز شرکای جنسی مردان معتادی هستند که از راه سرنگ به HIV آلوده شده و اين آلودگی را به زنان خود انتقال داده اند.

خشونت بر عليه زنان

خشونت عليه زنان يكي از مشكلات جهاني سلامت است و اين مسأله باعث افزايش آسيب پذيري زنان مي شود. "خشونت در منزل" يكي از مهمترين دلايل آزار زنان در بيشتر كشورهاي جهان است كه طيف وسيعي از مشكلات سلامت جسمي، رواني و جنسي را بجاي مي گذارد. تجاوز و خشونت جنسي بر عليه زنان در جهان اخيراً افزايش يافته است. علاوه بر آن تجارت سكس و ساير اشكال سوء استفاده هاي تجاري باعث افزايش آسيب‌پذيري زنان در مقابل HIV شده است. ترس از خشونت٬ باعث مخفي كاري و در نتيجه عدم دسترسي زنان به اطلاعات، تست HIV، پيشگيري، خدمات مشاوره و درمان مي شود. اين مسئله عملاً با انگ ناشي از HIV در ارتباط است.

بين 20 تا 48 درصد از دختران 10 تا 25 ساله گزارش كرده اند كه اولين تماس جنسي شان به اجبار بوده است.

استفاده از كاندوم در ارتباطات زناشويي بعنوان يك راه پيشگيري كمتر مورد توجه قرار مي گيرد. در يك مطالعه در زامبيا، فقط 11 درصد از زنان معتقد بودند كه مي توانند از همسرانشان درخواست استفاده از كاندوم بكنند، حتي اگر ثابت شده باشد كه شوهرشان وفادار نبوده يا HIV مثبت هستند.

طي شش سال جنگهاي داخلي كنگو نزديك به 40 هزار زن و دختر مورد سوء استفاده جنسي قرار گرفتند. اين در حالي است كه هر روز بر تعداد قربانيان ايدز افزوده مي شود. تعدادي از اين قربانيان٬ دختران نوجواني هستند كه برخي بيش از بيست بار مورد سوء استفاده جنسي قرار گرفته‌اند.

به گزارش CNN طي جنگ در جمهوري دموكراتيك كنگو از سال 2003 و آغاز جنگ تاكنون موارد خشونت و سوء استفاده هاي جنسي در اين كشور رو به افزايش بوده است.

با وجود اينكه خشونت عليه زنان ادامه دارد بهر حال برنامه هاي اميدبخشي براي مقابله وجود دارد.

واكنش و پاسخ فراگير در مقابل خشونت عليه زنان و AIDS/HIV بايد شامل موارد ذيل باشد :

- هدايت برنامه مبارزه با خشونت در سطح جهاني، ملي و منطقه اي براي ارائه عملكردي كه منجر به تغيير خشونت عليه زنان گردد.

- انتشار شواهدي كه نشان دهد خشونت عليه زنان چه هزينه هاي اقتصادي و سلامتي را به دنبال دارد و ارتباط آن با AIDS/HIV را مشخص نمايد.

- افزايش فعاليتهایی در سطح ملي و منطقه اي كه باعث بهبود و پيشرفت آموزشها و قوانين موجود مي شود.
.iranhiv.com/