ضرب المثل گاو بندی

مجموعه: دنیای ضرب المثل

داستان ضرب المثل گاو بندی

کاربرد ضرب المثل:

هرگاه بین دو یا چند نفر در عمل و اقدامی تبانی شود ، عبارت گاوبندی مورد استشهاد و تمثیل قرار می گیرد . 

آورده اند كه ... 

كشاورزانی كه در قرا و قصبات ایرانی به امر كشت و زرع اشتغال دارند . دو دسته هستند ، دسته اول كشاورزان مقیم كه در محل كار ، صاحب خانه و زندگی هستند و همان جا كشاورزی می كنند كه آنها را صاحب نسق می گویند . دسته دوم كشاورزان غیر مقیم هستند كه این دسته را در اصطلاح عمومی ، خوش نشین می گویند و هر كدام زمینی از مالكیت قریه می گرفتند و مانند كشاورزان مقیم در زمین مورد اجاره گاوبندی و زراعت می كردند . 

از جمله كارهایی كه مباشران و متصدیان بهره مالكانه به نفع خودشان انجام می دادند ، این بود كه با خوش نشین ها گاوبندی می كردند . عبارت گاوبندی در اصطلاح كشاورزی به معنی استفاده از گاو نر ( گاو كاری ) برای شخم و زراعت است ، به این ترتیب كه یك جفت گاو كاری را با نهادن یوغ در گردن به خیش می بندند و از آن برای شخم زدن و آماده كردن زمینی برای زراعت استفاده می كردند .

معنی مجازی گاوبندی یعنی مواضعه و تبانی و شركت در منافع غیر اصولی و شرعی . و این از آنجا سرچشمه گرفته است كه مباشران و متصدیان وصول بهره مالكانه برای آنكه منافع بیشتری نصیبشان شود با یك یا چند نفر از خوش نشینان در زراعت و گاوبندی شریك می شدند . استمرار در این عمل موجب شد كه از عبارت گاوبندی در افواه عمومی به معنی مواضعه و تبانی و شركت در منافع نامشروع استفاده و تمثیل كنند .

منبع:rasekhoon.net