آبله مرغان چیست؟ علایم و روش های درمان بیماری آبله مرغان

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

آبله مرغان جزء بیماری های واگیردار است

 آبله مرغان در کودکان:

آبله مرغان چیست؟

آبله مرغان (به انگلیسی: Chickenpox)، از بیماری‌های خفیف و بسیار واگیردار است. بیماری آبله مرغان در کودکان شایع‌تر است، توسط ویروس هرپس زوستر که از خانواده هرپس ویروس است، ایجاد می‌شود.

این ویروس بعد از ایجاد آبله مرغان، در همه افراد به صورت نهفته، در مسیر رشته‌های عصبی که از نخاع خارج می‌شوند، جایگزین می‌شود و فعالیت مجدد آن منجر به بیماری زونا یا هرپس زوستر Herpes zoster می‌گردد. ویروس‌ آبله مرغان از راه‌ قطره‌های‌ ریز در هوا یا تماس‌ با ضایعات‌ پوستی ، از فرد بیمار انتقال‌ می‌یابد.

انسان تنها مخزن ویروس آبله مرغان است. یک بیماری شدیدا مسری است بطوری که میزان ابتلای آن در افراد حساس حداقل 90 درصد می‌باشد. عمدتا در اواخر زمستان و اوایل بهار در نواحی معتدل بروز می‌کند.

علایم آبله مرغان:

تب، بی‌حالی و گاه درد خفیف شکمی از علائم آبله مرغان می باشد

ابتدا فردی که دچار بیماری آبله مرغان شده است دچار علایم تب، بی‌حالی، بی‌اشتهایی، سردرد و گاه درد خفیف شکمی می‌شود که بعد از 2- 1 روز بثورات قرمز رنگ خارش‌دار معمولاً ابتدا در پشت بيمار و به دنبال آن به فاصله چند ساعت روي شكم و قفسه سينه ظاهر مي شود. 

این بثورات به تدریج حاوی مایع روشن می‌گردد که 2-1 روز بعد مایع فوق به تدریج کدر می‌شود دانه ها در آبله مرغان بسيار سريع تكامل يافته و بيشتر آنها در عرض 48 ساعت خشك و شروع به تشكيل پوسته مي كنند و راش هاي جديد پيدا مي شوند و جاي آن ممكن است براي چند روز يا چند هفته پوست محل تاول با تغيير رنگ نسبت به پوست مجاور ديده شود.

علت آبله مرغان:
• سرايت در اثر تماس مستقيم: بيماری آبله مرغان از شخص بيمار بوسيله تماس مستقيم و يا از طريق ترشحات مجراي تنفسي بيماران صورت مي گيرد بيماری آبله مرغان مي تواند از مادر به نوزاد منتقل شود.

• تماس غير مستقيم: بوسيله و لوازمی كه به تازگي به ترشحات و آبدانه های فردی که دچار بيماری آبله مرغان آلوده شده اند.

نکته: افراد مبتلا به آبله‌ مرغان از 2- 1 روز قبل از ظهور بثورات جلدی تا حدود 7 روز پس از بروز بثورات می‌توانند منتقل کننده بیماری آبله‌ مرغان باشند.

سن شیوع آبله‌ مرغان:

بچه های زیر ده سال بیشتر در معرض تهدید بیماری آبله مرغان هستند و  بیشتر کودکان تا قبل از این سن به بیماری آبله مرغان مبتلا می شوند. ابتلا در سن بالاتر و یا در بزرگسالی برشدت بیماری آبله مرغان می افزاید.

فصل ابتلا به آبله مرغان بیشتر در اواخر زمستان و اوایل بهار است. بچه هایی که به واسطه دریافت داروهایی خاص دارای نقص در سیستم ایمنی بدنشان هستند و یا نوزادانی که بیماری را از مادر خود در اواخر بارداری گرفته باشند ممکن است با عوارض پیچیده تری از بیماری مواجه شوند.

عوارض آبله مرغان:

عفونت ریه وخیم‌ترین عارضه آبله مرغان است

·عفونت پوست: شایعترین عارضه عفونی آبله مرغان، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن می‌باشد. همچنین برخی اوقات جای‌ تاول‌ در صورتی‌ که‌ تاول‌ عفونی‌ شود، باقی می‌ماند.

· عفونت ریه: وخیم‌ترین عارضه آبله مرغان است و اغلب بالغین را گرفتار می‌کند. معمولا 5-2 روز بعد از شروع بیماری آبله مرغان با علایم تنگی نفس، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر می‌شود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.

· بیماری زونا: گاهی‌ پس‌ از طی‌ شدن‌ سیر بیماری‌ آبله‌ مرغان، ویروس‌ در بدن‌ به‌ حالت‌ خفته‌ باقی‌ می‌ماند (احتمالاً در ریشه‌ اعصاب‌ نزدیک‌ نخاع ‌). ویروس‌ آبله‌ مرغان خفته‌ ممکن‌ است‌ سال‌ها بعد دوباره‌ بیدار شود و بیماری‌ زونا را ایجاد کند. بیماری زونا ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص می‌شود.

·سایر عوارض آبله مرغان عبارتند از: عفونت مغز یا پرده‌های مغزی بوسیله ویروس واریسلا زوستر، التهاب قلب، قرنیه، مفاصل و کبد و پانکراس.

مراقبت و پيشگيری از آبله مرغان

- گزارش موارد مشكوك بيماری آبله مرغان به مركز بهداشتي درماني و خانه بهداشت

- ضد عفوني كردن وسايل و لوازم که بيمار آبله مرغان استفاده کرده برای پشگیری از انتقال به سایرین

- جداسازي بيمار مبتلا به  آبله مرغان در طول دوره واگيري (تا 7 روز پس از بروز بسورات ) در صورت امكان.

- كوتاه كردن ناخنهای فرد مبتلا به  آبله مرغان برای جلوگیری از خارش تاول ها

- براي جلوگيري از اضافه شدن عفونت به تاولها حمام گرفتن روزانه با آب سرد توصيه مي شود.

 درمان آبله مرغان:

بچه های در سنین کمتر در صورت ابتلا به  آبله مرغان حتما به پزشک مراجعه کنند

مثل بیشتر بیماری های ویروسی درمان خاصی برای آبله مرغان وجود ندارد ولی اگر علائم نگران کننده ای غیر از موارد بالا مشاهده شود، مراجعه به پزشک ضروری است. برای نوزادان و بچه های در سنین کمتر در صورت ابتلا به  آبله مرغان حتما به پزشک مراجعه کنند.

داروهای مسکن و آشامیدن مقدار زیاد مایعات، همچنین استفاده از داروهای ضد حساسیت برای کاهش خارش موثر است.

دست های کودک مبتلا به آبله مرغان را پاکیزه و ناخن هایش را کوتاه نگهدارید. سعی کنید او را از خاراندن جوش ها منع کنید چرا که باعث کنده شدن آن ها و باقی ماندن جایشان خواهد شد.

جوش ها تا زمانی که کاملا خشک شوند می توانند عفونی باشند ولی استراحت در خانه و مدرسه نرفتن کودکانی که آبله مرغان دارند بیش از پنج روز لازم نیست.

در موارد بسیار شدید بیماری آبله مرغان گاهی پزشکان داروهای ضد ویروس تجویز می کنند. بعد از پایان بیماری، ویروس به صورت خفته در بدن می ماند و می تواند بعدها در بزرگسالی باعث بیماری زونا شود.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته

منابع:

iec.behdasht.gov.ir
ketabak.org