علل و راه های درمان تبخال در کودکان

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

تبخال در کودکان بصورت تاول هایی اطراف لب ها ظاهر می ‌شود

 

تبخال کودکان:

تبخال بیماری است که بسیار شایع است، بسیاری از کودکان در دوره پیش دبستانی به ویروس تبخال مبتلا می‌شوند. معمولاً تبخال ها پس از گذشت یک هفته خودبه‌خود از بین می‌روند.

تبخال در کودکان و نوزادان بصورت تاول هایی اطراف لب ها ظاهر می ‌شود. در برخی از مواقع والدین تبخال را با جوش های ناشی از آلرژی یا عفونت باکتریایی اشتباه می‌ گیرند، در حالی که علت اصلی این عارضه پوستی، یک عامل ویروسی می‌ باشد.

علائم تبخال در کودکان:
علائم بیماری تبخال در کودکان می‌تواند مبهم باشد مانند دشواری در تنفس، خونریزی آسان یا تغذیه ضعیف که می‌توانند در انواع بیماری‌های کودکان مشاهده شوند. تاول‌ها در صورت ظاهر شدن می‌توانند در هر قسمتی از بدن کودک رشد کنند. در نوزادانی که هنگام تولدشان مبتلا به تبخال می‌شوند معمولا شاهد تاول‌ها در قسمت‌های ترک خورده بدن نوزاد مانند بالای پیشانی یا بند ناف او خواهید بود.

علل تبخال در کودکان:
عفونت، بیماری و تب:
وقتی که کودک شما دچار تب، عفونت یا بیماری می‌شود، سیستم ایمنی بدن وی شروع به تلاش می‌کند. سیستم ایمنی کودکان به اندازه بزرگسالانی که بدن آن‌ها زمان برای تولید آنتی‌بادی و واکنش‌های ایمنی دارد نیست؛ بنابراین مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر، زمانی که سیستم ایمنی بدن کودک به دلیل ابتلا به بیماری ضعیف می‌شود کودک مستعد ابتلا به تبخال است. کودکان در دوره بیماری بیش از بزرگسالان دچار تبخال لب می‌شوند.

استرس:
یکی از علل ابتلا به تبخال در کودکان، استرس است. ممکن است کودکان در دوران کودکی خود به مدت زیادی استرس داشته باشند. مشکلات مدرسه، مشکلات منزل، کابوس‌های شبانه، عصبانیت و بسیاری از عوامل دیگر می‌توانند باعث شوند که کودک دچار استرس شده و در نتیجه به طور مکرر یا به صورت اتفاقی دچار تبخال لب شود.

قرار گرفتن در معرض نور آفتاب:
زمانی که کودک بدون این که پوستش در برابر اشعه ماورا بنفش محافظت شود در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد احتمال ابتلا به تبخال در او افزایش می‌یابد

کبودی لب‌ها:
اگر هوای خانه خشک باشد یا کودک به اندازه کافی مایعات ننوشد، لب‌های او کبود می‌شود. کبودی لب‌ها یکی دیگر از علل بروز تبخال در کودکان است.

هنگام زایمان:
اگر مادر هرپس تناسلی داشته باشد، می ‌تواند هنگام زایمان ویروس هرپس سیمپلکس نوع دوم را از کانال زایمان به نوزادش منتقل کند.

تماس مستقیم با زخم فرد آلوده:
معمولاً ویروس از طریق تماس با زخم فرد آلوده منتشر می ‌شود. این انتقال هنگامی اتفاق می ‌افتد که والدین یا خویشاوندان، نوزاد را می ‌بوسند.

استفاده از وسایل مشترک فرد آلوده:
ویروس می ‌تواند از یک تاول به وسایل چسبیده  و به یک فرد سالم منتقل شود. نوزاد می‌تواند به این روش از والدین یا خویشاوندان خود بیماری را بگیرد.

یکی از علل ابتلا به تبخال در کودکان، استرس است

 
درمان تبخال در کودکان:
-شست و شوی دهان به بهبود زخم های زبان و دهان کمک می کند، بنابراین اگر کودک به حد کافی بزرگ شده و قادر می باشد، باید دهان خود را با آب نمک طبی و یا با محلول های ضدعفونی رقیق به دفعات بشوید.

-اگر کودک تب شدید دارد، مادر باید برای پایین آوردن تب داروهای تب بر به کودک بدهد.

-داروی ضد ویروسی آسیکوویر خوراکی اگر در سه روز اول بیماری به وسیله پزشک توصیه شود و به کودک داده شود، موجب کم شدن تورم لثه ها و کم شدن درد و آبریزش دهان می شود و کودک قادر خواهد بود غذا بخورد. اگر تبخال لب ها نیز وجود دارد، مالیدن لوسیون کالامین دی موجب خشک شدن و بهبود آن می گردد.

-کودک را باید به خوردن مایعات سرد (شیر، آب میوه، آب کمپوت) تشویق نمایید. نوشیدن مایعات حتی آب ساده از کم شدن آب بدن جلوگیری می کند و به کاهش تب کمک می نماید. -در صورت تمایل کودک می توانید غذاهای نرم و شل (حریره، آش، سوپ) به کودک ارائه دهید، ولی هیچگاه با زور به او غذا نخورانید.  کودک مایعات و غذاهای شل را با نی بهتر خواهد خورد.

برای از بین بردن درد، نباید دهان شویه هائی که دارای مواد بی حس کننده مانند لیدوکائین یا قرص های بی حس کننده است به کار ببرید، زیرا زبان و دهان را بی حس می کند و موجب تخریب پوشش دهان و زبان می گردد. اگر فقط شب ها یک قاشق شربت دیفن هیدرامین به دهان کودک بمالید و سپس کودک آن را فرو دهد، به او کمک می کند که راحت تر غذایش را بخورد هم چنین به خواب رفتن او نیز کمک خواهد کرد.

پیشگیری از تبخال در کودکان:
شاید پیشگیری از تبخال بسیار دشوار باشد، اما کاهش عوامل محرک آن می‌تواند تاثیرگذار باشد. سعی کنید تا حد امکان از نور خورشید دور باشید یا از کرم ضدآفتاب یا نرم‌کننده‌های لب ضدپرتو فرابنفش استفاده کنید. سعی کنید استراتژی‌های مدیریت استرس را یاد بگیرید که برای‌تان مفید خواهد بود. از طرفی تلاش کنید سیستم ایمنی خود را با داشتن خواب کافی و ورزش روزانه سالم و قوی نگه دارید. اگر تبخال‌تان شدید بوده یا مدام رخ می‌دهد، بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.

اجازه ندهید کسی که در حال حاضر مبتلا به تاول‌های تبخال است یا درهفته‌های قبل چنین تاول‌هایی داشته است نوزادتان را بغل کرده یا ببوسد.

اگر امکانش وجود دارد تا چند ماه پس از تولد نوزاد از بردن او به مکان‌های عمومی شلوغ پرهیز کنید. عفونت تبخال ممکن است از طریق تماس تصادفی افراد غریبه با نوزاد بروز پیدا کند یا سایر عفونت‌ها از طریق میکروب‌های تنفسی به نوزاد منتقل شوند.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تب شدید (38 درجه سانتی گراد یا بالاتر)
- عدم هوشیاری
- بی اشتهایی یا نخوردن غذا
- تشنج
- ورم گره های لنفی اطراف گردن

پزشک پس از بررسی این علائم، تشخیص نهایی را می ‌دهد.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته