علل شایع استفراغ نوزادان و راههای پیشگیری از آن
- مجموعه: دانستنيهاي نوزادان
تقریباً ۴۰ درصد از نوزادان به طور مرتب بالا می‌آورند
شاید در این روزها استفراغ مکرر نوزادتان ذهن شما را مشغول کرده باشد، ولی جای نگرانی نیست. احتمالاً او دارد سعی می‌کند غذا خوردن را یاد بگیرد و تنها او نیست که بالا می‌آورد؛ تقریباً ۴۰ درصد از نوزادان به طور مرتب بالا می‌آورند. یکی از مشکلات شایع بین بیشتر نوزادان استفراغ بعد از شیر خوردن است.
بعضی از والدین وقتی با استفراغ کودک‌شان مواجه می‌شوند دستپاچه شده و بلافاصله به پزشک مراجعه می‌کنند و به‌دنبال راه چاره‌ای برای این مشکل می‌گردند؛ برعکس بعضی والدین فکر می‌کنند استفراغ بعد از شیر خوردن یک امر کاملا طبیعی است. اما چطور می‌توان فهمید اصل موضوع کدام است؟ و بالاخره این استفراغ بیماری است یا طبیعی؟ ...
علل شایع استفراغ نوزادان عبارتند از:
1. اشكال در نحوه تغذیه
در ماههای اول احتمالا استفراغ به علت اشكال در تغذیه نظیر غذا دادن بیش از حد، سوء هاضمه و یا آلرژی نسبت به پروتئین موجود در شیر مادر یا شیر خشک است. برای پیشگیری از آن باید سعی كنید تعداد دفعات غذا را بیشتر كنید و از مقدار آن در هر نوبت بكاهید.
2. بازگشت غذا از معده یا ریفلاكس
اگر كودک شما بلافاصله پس از شیر خوردن بالا می آورد به احتمال زیاد در حركت غذا از معده به مری اختلال دارد. ریفلاكس زمانی پیش می آید كه عضلات بین مری و معده به درستی كار نكنند و در نتیجه محتویات معده به حلق باز می گردد.
برای پیشگیری از آن می توانید نوزاد را به مدت 30 دقیقه پس از غذا در حالت نیمه نشسته قرار دهید؛ مانند وضعیتی كه در صندلی اتومبیل یا كاریر دارد. وی می تواند در همین حال بخواب رود. اگر او را كاملا سر پا نگه دارید ممكن است به شكمش فشار وارد آید و مجددا بالا بیاورد. نوزاد را تكان تكان ندهید و اجازه ندهید پس از غذا فعالیت زیادی داشته باشد.
3. عفونت معده
ویروس ها در كودک چند ماهه شایعترین علت استفراغ محسوب می شوند.
4. سرما خوردگی یا سایر عفونت های تنفسی
التهاب یا عفونت تنفسی نیز می تواند به استفراغ منجر گردد زیرا خلط زیاد در كودكان باعث استفراغ می شود.
5. گریه یا سرفه بیش از حد
گریه یا سرفه به مدت طولانی موجب تحریک واكنش استفراغ می شود.
گاهی، بالا آوردن آنقدر زیاد است که نوزاد وزن نمی‌گیرد
6. مواد سمی
ممكن است علت استفراغ خوردن موادی نظیر دارو یا گیاهان سمی یا مواد شیمیایی باشد.
7. عفونت یا بیماریهای خطرناک
گاهی استفراغ می تواند نشانه ای از عفونت دستگاه تنفسی، دستگاه ادراری یا حتی گوش باشد. استفراغ حتی ممكن است در موارد نادر علامت پنومونی، مننژیت یا سندرم ری باشد.
عوامل خطرساز
برخی از علائم و نشانه‌های موجود بیانگر این است که مشکل نوزاد چیزی بیش از یک بالا آوردن معمولی است. اگر نوزاد علائم زیر را داشت به یک متخصص اطفال مراجعه کنید:
- عدم افزایش وزن
- بالا آوردن با فشار
- بالا آوردن مایع زرد یا سبز رنگ
- وجود خون یا موادی شبیه دانه‌های قهوه در استفراغ نوزاد
- امتناع از غذا خوردن
- وجود خون در مدفوع نوزاد
- مشکل تنفسی یا دیگر علائم بیماری
- بالا آوردن در سن شش ماهگی یا سنین بالاتر
- شكم متورم و حساس
- تشنج
- استفراغ شدید و تكرار شونده و یا استفراغی كه هنوز پس از 24 ساعت متوقف نشده است.
- استفراغ شدید و مداوم در یک ساعت پس از غذا
نکاتی برای پیشگیری از استفراغ کردن نوزاد
هنگام شیر دادن به نوزاد، او را در موقعیت ایستاده و عمودی قرار دهید. شیر دادن به نوزاد زمانی که در موقعیت قوز کرده می‌باشد (مثلاً در آغوش ما حلقه زده یا هنگامی که در ماشین نشسته‌اید)، صحیح نیست؛ زیرا مسیر مستقیم و مناسبی را برای ورود شیر به شکم او ایجاد نمی‌کند.
با آرامش به نوزاد شیر دهید. سر و صدا و مسائل دیگری را که موجب ناآرامی نوزاد شما می‌شود، به حداقل رسانده، نگذارید که کودک شما قبل از شیر خوردن خیلی گرسنه باشد. چنانچه او در حین شیردهی مضطرب یا ناآرام باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که هوا را از طریق دهان وارد کند.
اگر نوزاد شما شیر خشک یا شیر مادر را از طریق شیشه شیر می‌خورد، حواستان باشد که سوراخ دهانه پستانک خیلی کوچک نباشد، زیرا موجب خستگی نوزاد و وارد کردن هوای بیشتر به داخل شکمش می‌شود و از طرف دیگر، چنانچه سوراخ پستانک بیش از حد بزرگ باشد، چون مایع خیلی سریع از آن خارج می‌شود. ممکن است موجب قلپ قلپ خوردن و تهوع او شود.
بعد از هر بار شیردهی کاری کنید که نوزاد آروغ بزند، در حقیقت اگر نوزاد شما در حین شیردهی وقفه‌ای طبیعی داشت، از این فرصت استفاده کنید تا قبل از دریافت شیر بیشتر، آروغ بزند، با این روش چنانچه هوایی وجود داشت، قبل از اینکه شیر بیشتری روی آن را بپوشاند، خارج می‌شود (فراموش نکنید که قبل از این کار پارچهٔ نرمی را روی شانه خود قرار دهید). اگر در این چند دقیقه نوزاد آروغ نزد، نگران نباشید نوزاد شما احتماًلا نیازی به این کار ندارد.
فشار شکم او را کم کنید. مطمئن شوید که لباس‌ها و پوشک بچه بیش از حد محکم نباشند و در حین آروغ زدن شکم او را روی شانه خود فشار ندهید. سعی کنید بعد از شیردهی سوار ماشین نشوید، چون دراز کشیدن روی صندلی ماشین احتمالاً موجب فشار آوردن روی معده نوزاد می‌شود.
بعد از شیردهی زیاد به نوزاد فشار نیاورید و سعی کنید که به مدت نیم ساعت یا بیشتر او را در موقعیت ایستاده قرار دهید، از این طریق او از طرفین سنگینی خواهد داشت. می‌توانید او را در آغوشتان راست نگه دارید، همینطور می‌توانید او را در یک وسیله نگهدارندهٔ بچه بگذارید و یا اگر به قدر کافی بزرگ شده او را کنار خودتان در بین چند بالش به صورت راست قرار بدهید.
بیش از حد به او غذا ندهید. اگر نوزاد شما قدری بعد از هر بار شیردهی بالا آورد، یعنی بیش از حد غذا خورده است شما باید میزان شیر خشک را نسبت به قبل کمتر و یا زمان شیردهی را کمتر کنید و ببینید که آیا از این کار شما راضی است.
چنانچه نوزاد شما در حین خواب بالا آورد، بالش بلندتری زیر سرش قرار دهید. خوابیدن با بالش برای کودک خطرناک است اما شما می‌توانید مقداری فوم زیر یک سر تشک او قرار دهید و یا سر تخت او را با رعایت ایمنی روی یک چیزی سخت قرار بدهید.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته
منابع:
ooma.org
niniban.com
