معرفی و پیشینه‌ی هنر چپری‌بافی

مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

چپری بافی یکی از صنایع دستی استان مازندران است

چپری بافی یکی از شاخه‌های نساجی سنتی ایران و رشته‌ی بومی استان مازندران است.

چَپري، پارچه‌اي دست‌بافت با تار پنبه‌اي و پود پشمي است که که با دستگاه پارچه‌بافی دووَردی تولید شده و در استان مازندران براي تولید پوشاک محلي کاربرد دارد.
پارچه‌ی چپری، در استان مازندران به میزان محدود و اغلب توسط زنان بافته می‌شود.

بافت پارچه‌ی چپری، یکدست و یکنواخت بوده و دارای برجستگی‌ نیست. در بافت چپری، نخ‌ها به‌تناوب از روی هم گذر کرده و در اثر پیوستگی نخ‌های تار و پود و درگیری آنها با یکدیگر، پارچه‌ای با مقاومت مطلوب تولید می‌شود.

پارچه‌ی چپری مرغوب، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- باید تارهای چپری از جنس پنبه و پودهای آن، از جنس پشم باشد.

- تمام رنگ‌های به‌کاررفته در رنگرزی الیاف ایزار باید از ثبوت کافی برخوردار باشند. رنگ‌های طبیعی مزیت بیشتری نسبت به رنگ‌های شیمیایی دارد.

- پارچه‌ی چپری باید عاری از عیب‌های ظاهری ذاتی ازقبیل گره‌دارشدن، دورنگی، رگه‌دارشدن، غیریکنواختی شدید ردیف‌های بافته‌شده، ترکیدگی و بدقوارگی باشد.

- پارچه‌ی چپری نباید دارای عیوب ظاهری عارضی ازقبیل پارگی، سوراخ‌شدگی، سوختگی، رنگ‌پس‌دادن، پوسیدگی، آثار رفوگری، ساییدگی، رنگ‌پریدگی، بیدخوردگی و نخ‌کشی باشد.

پارچه‌ی چپری، در زمان‌های گذشته مصارف گوناگون نداشته و جهت استفاده در پوشاک محلی مازندران بافته می‌شد.

نقوش، طرح‌ها و رنگ‌بندی محصولات چپری‌بافی
در بافت چپری ، از نقشه‌ی خاصی استفاده نمی‌شود.
به‌دلیل شیوه‌ی بافت، امکان ایجاد نقوش منحنی و پیچیده در چپری وجود ندارد.
اجرای چاپ پارچه در این هنر- صنعت رایج نیست.
همچنین، با توجه به شیوه‌ی بافت چپری، امکان ایجاد خط‌نوشته در مرحله‌ی بافت وجود ندارد. شیوه‌ی چاپ خطوط نوشتاری نیز روی پارچه‌ی چپری رایج نیست.

مواد اولیه‌ی چپری‌بافی
مواد اولیه‌ی چپری‌بافی، شامل نخ‌های پنبه‌ای سفید،نخ‌های پشمی رنگرزی‌شده و رنگدانه‌های گیاهی ، جانوری یا شیمیایی است.

چپری با دستگاه پارچه‌بافی دووردی بافته می‌شود.
منبع:barzaan.com