آشنایی با ساز پن فلوت
- مجموعه: آکادمی هنر
آشنایی با ساز پن فلوت
پن فلوت، زامپونیا یا سازدهنی سرخ‌پوستان نوعی فلوت و از سازهای محلی قوم اینکا در آمریکای جنوبی است. نام این ساز برگرفته از مجسمه ی خدای پن است که این ساز را در دست دارد، برگرفته شده است.
این نوع فلوت از چهار تا هجده لوله ساخته شده است که به طور کلی طول های متفاوتی دارند. این ساز از تعدادی لوله که از بزگترین به کوچک‌ترین کنار هم قرار گرفته تشکیل شده است. یک طرف این لوله ها مسدود است. پان فلوت را می توان برای تولید صداهای ملودیک به سادگی با دمیدن به صورت افقی از طریق انتهای باز به سمت لبه های داخلی تیز لوله ها نواخت.
هر لوله را می توان به عنوان کلید اصلی مورد استفاده قرار داد. با افزایش تنش لب ها و فشار تنفس،نت های موزون تولید می شود. افراد کمی در دنیا سازِ زامپونیا را می نوازند.
در آمريکاي جنوبي براي ساختن پن فلوت و کوک کردن نی ها در شدت مناسب صوتی از دانه خشک ذرت يا ريگهاي کوچکي که در ته هر نی قرار ميدهند استفاده ميکنند.
سازندگان امروزي پن فلوت به شکل منحنی رومانيايی آن، برای کوک کردن ساز از موم(عموما موم زنبور) استفاده ميکنند و براي اين کار از ابزارهای خاصی استفاده ميکنند. چوب پنبه و دريچه های لاستيکی نيز برای کوک کردن اين ساز به کار ميروند که استفاده از آنها سريعتر و ساده تر است.
پن فلوت نوعی فلوت و از سازهای محلی قوم اینکا در آمریکای جنوبی است
پن فلوت با افقی دميدن در نوک تيز لبه داخلی سمت باز نيها نواخته ميشود. اين کار مجموعه منظمي از پالسها توليد ميکند که در طول لوله به امواج صوتي تبديل ميشوند. هر ني يا لوله براي نت خاصي کوک شده است که نت ابتدايي ناميده ميشود. با زياد دميدن يا overblowing که به معنای افزايش شدت دميدن و فشردن لبها بر ساز است، نتهايي که فرکانس آنها از نت ابتدايي بالاتر است يا هارمونيک ها توليد ميشوند.
پن فلوت رومانيايی طوری ساخته ميشود که نی ها در يک رديف منحنی در کنار يکديگر قرار ميگيرند. اين حالت به نوازنده امکان ميدهد که تنها با چرخش سر خود به سادگی به تمام نتها دسترسی داشته باشد.
اين سازها قادر به اجرای انواع نواهای زير و بم هستند که با روش خاصی که مرکب از اريب گرفتن ساز و حرکات فک نوازنده است به وجود می آيند. يک نوازنده ماهر ميتواند در هر ميزان و کليدی بنوازد.
پن فلوت با افقی دميدن در نوک تيز لبه داخلی سمت باز نيها نواخته ميشود
انواع پن فلوت:
فلوت آنترا :
پن فلوت آنترا از کوه های آند کره شمالی ریشه گرفته است.
معمولاً آنتارا از ۱۳ لوله بامبو ساخته شده است که کمی خمیده است.
۱۳ لوله نت های مختلفی ایجاد می کنند.
پان فلوت آنترا به طور سنتی توسط مردان در منطقه کوه آند، که امروزه نیز از آن استفاده می شود نواخته می شود.
فلوت نای :
پان فلوت نای دارای ریشه رومانیانی و طراحی منحصر به فرد چرخشی است.
لوله های منحنی طیف گسترده ای از صداها را ایجاد می کنند و نوازنده برای استفاده از تمام لوله ها سر را می چرخاند.
با چرخش فلوت و حرکت فک صدا ایجاد می شود. فلوت پن نای در قرن هفدهم اختراع شد.
معمولاً نای با ۲۲ لوله از چوب بامبو ساخته می شود.
ساز پن فلوت
فلوت سیکا :
سایکو یا زامپونا فلوت پن در کوه آند و بولیوی استفاده شد است.
در اصل فلوت پن سیکا در پرو ساخته شده است.
معمولاً پن فلوت سیکا با ۱۳ لوله از چوب بامبو استو
فلوت سیکا به گونه ایست که دو نفره هم می تواند نواخته شود.
نوازندگان پن فلوت:
گئورگ زامفیر
افشین پن فلوت
گروه موسیقی کمل
لئو روخاس
مارک تسلوک
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته
